Αναντικατάστατες οι διεθνείς επαφές

Τελικά στην εποχή του Διαδικτύου, του Twitter, της άμεσης στιγμιαίας επικοινωνίας έχουν νόημα οι προσωπικές συναντήσεις μεταξύ πολιτικών ηγετών, όπως αυτή λ.χ. που έγινε χθες βράδυ μεταξύ του προέδρου των Ην. Πολιτειών (ΗΠΑ) Ντόναλντ Τραμπ και του έλληνα Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη; Προσφέρουν κάτι ή απλώς είναι χάσιμο χρόνου; Η απάντησή μου είναι κατηγορηματικά ότι έχουν νόημα. Είναι αναγκαίες και καλώς πραγματοποιούνται. Παρά τις πολλαπλές άλλες δυνατότητες επικοινωνίας στη σύγχρονη εποχή, τίποτα απολύτως δεν μπορεί να αντικαταστήσει την προσωπική επαφή και την «κατανόηση χαρακτήρων», την ψυχολογία και το σύνδρομο ενσυναίσθησης που μπορεί να προκύψουν μέσα από την πρόσωπο με πρόσωπο συνάντηση. Και αυτή η κατανόηση και ενσυναίσθηση μπορεί να οδηγήσει στην ανάδειξη και εμπέδωση της εμπιστοσύνης, κατάστασης που είναι απαραίτητη για την (ορθολογική) λήψη αποφάσεων. Γιατί δεν μπορεί να διαφεύγει το αυτονόητο. Οτι δηλαδή οι αποφάσεις που καθορίζουν τη συλλογική πορεία μιας χώρας, του διεθνούς συστήματος, την ειρήνη ή τον πόλεμο δεν λαμβάνονται από τα απρόσωπα συστήματα (που δεν είναι τίποτε άλλο από ένα σύνολο κανόνων και θεσμών) αλλά από πρόσωπα, από ηγέτες. Οπως έλεγε ο R. Holbrooke, «κλείσε σ’ ένα δωμάτιο για απεριόριστο χρόνο αν μπορείς δύο ορκισμένους ηγέτες – εχθρούς και τελικά θα γίνουν φίλοι, θα συμφωνήσουν σε όλα» (όθεν το Dayton – ειρήνευση π. Γιουγκοσλαβίας).