Ελλη Παπακωνσταντίνου

O Λακάν περιέγραφε τον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε την πραγματικότητα ως ένα ανοικτό κλείστρο φωτογραφικής μηχανής, όπου αδιακρίτως όλη η ζωή εισβάλλει μέσα μας. Καθώς μεγαλώνω, βέβαια, τα «ευλογημένα» φίλτρα φροντίζουν για την «επιλεκτική» τύφλωσή μου. Ως άλλος σταλινικός φωτογράφος, σβήνω από την Ιστορία μου ό,τι «δεν αντέχω να δω». Ετσι πιάνω δουλειά το πρωί. Αλλά το βράδυ η απάτη ξεσκεπάζεται. Από τα πλάνα που εγώ «κόβω» τη μέρα φτιάχνονται τα όνειρά μου τη νύχτα. Ο,τι δεν βλέπω τη μέρα έρχεται μεταμορφωμένο τη νύχτα, τα μυστικά μου ξεσκεπάζονται κι ας μην τα ονομάτισα καν – σίγουρα κάτι θέλουν να μου πουν. Η πάντοτε άστατη και φουρτουνιασμένη ταινία της ζωής μου συνεχίζεται θέλοντας και μη… Εχω περάσει πολλά χρόνια της ενήλικης ζωής μου να σκέφτομαι τον ύπνο με δυσφορία ως ένα αναγκαίο κακό που με «κλέβει» από τη ζωή. Κάποτε συνεργάστηκα με μια δανή δραματουργό που όταν τη ρώτησα ποιο είναι το πιο σπουδαίο πράγμα στη ζωή της, μου απάντησε «ο ύπνος μου». Είναι όντως συναρπαστικό, όταν συμβαίνει να γυρίζει το μυαλό μου όλη τη μέρα γύρω από το όνειρο που σου αποκάλυψε μια απάτη. Πόσο μεγάλη απειλή είναι οι επιθυμίες μας. Ολο σε φουρτούνες βρίσκομαι και μπάζω από παντού. Το καλοκαίρι σκηνοθέτησα την παράσταση «The kindly ones» στο Στρατόπεδο Συγκέντρωσης του Μαουτχάουζεν. Επρόκειτο για μια παράσταση βασισμένη στις «Ικέτιδες» του Αισχύλου με το βλέμμα στραμμένο στο τραύμα, στις ναζιστικές ακρότητες και στον παραλογισμό της φασιστικής ιδεοληψίας σήμερα. Εκεί, στο Μαουτχάουζεν η Ιστορία «ψευτίζει», το συλλογικό τραύμα είναι τόσο νωπό ακόμα που κανείς δεν μπορεί να μιλήσει για αυτό. Η πόλη του Μαουτχάουζεν έχει για σύμβολό της έναν μονόκερο. Παντού υπάρχουν μονόκεροι σε όλη την πόλη, ένα άγαλμα κοσμεί την κεντρική πλατεία μπροστά από τον καθεδρικό, πάνω από το κρεβάτι του ξενοδοχείου ένας λούτρινος μονόκερος κοσμούσε τον τοίχο. Παράξενο; Δεν νομίζω. Εχει τελικά αντιστοιχίες όλο αυτό με τον κόσμο των ονείρων.