«Μας έλειπαν τα ταξίδια και τα μπλου τζιν»

Τον Οκτώβριο και τον Νοέμβριο του 1977 οι γονείς του δημοσιογράφου Μαξίμ Λέο, Βολφ και Ανε, συναντιούνται με φίλους τους στο σπίτι του τελευταίου στο Τρέπτοβ και συζητούν για τα προβλήματα της δημοσιογραφίας με διάθεση κριτική προς το καθεστώς της πατρίδας τους: της Λαοκρατικής Δημοκρατίας της Γερμανίας. «Οπως μαθαίνουν οι γονείς μου αργότερα», γράφει ο Λέο στο αυτοβιογραφικό «Ψηλά τις καρδιές» (εκδ. Δώμα, μτφ. Γιώτα Λαγουδάκου), «τέσσερις από τους δέκα συμμετέχοντες στις συζητήσεις είναι πληροφοριοδότες της Στάζι». Και στον πολυέλαιο του σαλονιού όπου κάθονται έχει τοποθετηθεί ένα μικρόφωνο. Η ιστορία της οικογένειάς του, την οποία περιγράφει ο γερμανός αρθρογράφος της «Berliner Zeitung» σε ένα βιβλίο που ήδη ακούγεται από στόμα σε στόμα, ξεκινάει ως ιστορία ψιθύρων. Για το φαινομενικά άγνωστο παρελθόν των παππούδων (των «ιδρυτών» εκείνης της χώρας), τη θέση του ατόμου μέσα στο κράτος – Πανοπτικόν, την προσωπική θέληση για δημιουργία που ασφυκτιά μεταξύ της Στάζι και της «καπιταλιστικής Δύσης» (ο ατίθασος ζωγράφος Βολφ). Σε αυτούς τους ψιθύρους δίνει φωνή ο δημοσιογράφος Μαξίμ αποφεύγοντας τη σαγήνη της νοσταλγίας, της ιδεολογικής καταγγελίας ή της εμπάθειας. «Πήγα σε αρχεία, έψαξα σε ντουλάπια και κιβώτια, βρήκα παλιές φωτογραφίες κι επιστολές, ένα ημερολόγιο προ πολλού ξεχασμένο, φακέλους κρυφούς» γράφει στην εισαγωγή του βιβλίου, το οποίο κυκλοφόρησε το 2009 στα γερμανικά (Blessing Verlag), για να διακριθεί το 2011 με το Ευρωπαϊκό Βραβείο. «Εκανα ερωτήσεις στην οικογένειά μου, ρωτούσα τον έναν μετά τον άλλον… Εθετα ερωτήσεις πάνω σε θέματα που κανονικά δεν θα είχα τολμήσει να τα θίξω. Το μπορούσα, γιατί τώρα ήμουν κάποιος που αναζητούσε στοιχεία για την οικογένειά του. Και ξάφνου η μικρή ΛΔΓ ήταν πάλι εκεί, σαν να περίμενε ότι κάποια στιγμή θα ‘βγαινε πάλι στην επιφάνεια, ότι θα εμφανιζόταν και πάλι σε κάθε γωνιά…».