Μετρό, η μικρογραφία της Ελλάδας

Ολα ξεκίνησαν επί «εκσυγχρονισμού» – αλλά όχι αυτού που νομίζουμε. Το 1855, ο πρωθυπουργός Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος καταθέτει το νομοσχέδιο «περί συστάσεως σιδηροδρόμου απ’ Αθηνών εις Πειραιά» και αρχίζουν οι προσπάθειες ανάθεσης του έργου. Το επίγειο κομμάτι ξεκινά να κατασκευάζεται το 1867 από τον άγγλο επιχειρηματία Πίκερινγκ, ενώ το έργο συνεχίζει η εταιρεία «Σιδηρόδρομοι Αθηνών Πειραιώς». Στις 27 Φεβρουαρίου 1869 εγκαινιάζεται η γραμμή Θησείον – Πειραιεύς. Η πρώτη ατμομηχανή με τα έξι βαγόνια της καλύπτει τη διαδρομή των 8,5 χιλιομέτρων σε περίπου 19 λεπτά (σήμερα είναι 15 με τον ΗΣΑΠ). Η πρώτη επέκταση, από το Θησείο στην Ομόνοια, θα επιτευχθεί με την κατασκευή σήραγγας το 1889 και μαζί με την κατασκευή του πρώτου, ημι-υπόγειου σταθμού της Ομόνοιας, στη διασταύρωση των οδών Λυκούργου και Αθηνάς, θα ολοκληρωθεί τον Μάιο του 1895. Οπως τα περισσότερα εγχειρήματα με αίσιο τέλος στην Ελλάδα, το Μετρό της Αθήνας, που αυτές τις ημέρες συμπληρώνει 20 χρόνια λειτουργίας, έχει ιστορικό βάθος. Ο πυρήνας του αγγίζει τη μεταμόρφωση μιας πρώην οθωμανικής επαρχίας σε σύγχρονο κράτος, η εξέλιξή του διαπερνά τη μεταπολεμική περίοδο και αλλάζει ταχύτητα με τις πρώτες απόπειρες ευρωπαϊκής εναρμόνισης (δεκαετία 1990).