Στα νησιά του Βορειοανατολικού Αιγαίου εκδηλώθηκε ένα διπλό κύμα διαμαρτυρίας. Διαμαρτύρονται οι κάτοικοι των νησιών για αυτό το δυσανάλογο βάρος που καλούνται να σηκώσουν στις πλάτες τους. Διαμαρτύρονται και οι φιλοξενούμενοι γι’ αυτό που δεν βλέπουν ως φιλοξενία αλλά ως εγκλωβισμό – αν όχι κάτεργο. Αυτές είναι οι δυο όψεις ενός προβλήματος που τείνει να λάβει εκρηκτικές διαστάσεις.

Αν όμως θα έπρεπε να είναι κανείς πιο ακριβής, θα έλεγε πως αυτές είναι οι δυο φανερές όψεις ενός προβλήματος που έχει και άλλες, κρυφές όψεις. Γιατί όσο δίκιο έχει η αντιπολίτευση να λέει πως ο υποκινητής της διαμαρτυρίας των προσφύγων και των μεταναστών είναι η εξαθλίωση, άλλο τόσο βάσιμη είναι η υποψία πως κάποιες από τις μη κυβερνητικές οργανώσεις έχουν διαδραματίσει έναν ρόλο που απέχει πολύ από την ανθρωπιστική τους αποστολή. Βάσιμη είναι επίσης η υποψία πως κατασπαταλήθηκε ένας πακτωλός χρημάτων, κυρίως ευρωπαϊκών κονδυλίων, για σκοπούς άλλους από την εξασφάλιση καλύτερων συνθηκών στους φιλοξενουμένους.

Αυτές οι σκοτεινές όψεις του προβλήματος πρέπει επιτέλους να φωτιστούν από το φως της ημέρας. Η διερεύνηση είναι απαραίτητη, όπως και η καταγραφή όλων όσοι δραστηριοποιούνται στα νησιά. Το κράτος οφείλει να διαπιστώσει ποιοι υπηρετούν τα ουμανιστικά ιδεώδη και ποιοι εκμεταλλεύονται τον ανθρώπινο πόνο. Ποιοι φέρονται ανθρώπινα και ποιοι σκέφτονται και πράττουν απάνθρωπα. Είναι αυτό ένα απαραίτητο βήμα από το οποίο θα ωφεληθούν τόσο οι φιλοξενούντες όσο και οι φιλοξενούμενοι.