Στο τρένο της πράσινης ανάπτυξης

Ρίτσος, Λουντέμης, Λειβαδίτης, Κορνάρος, Κατράκης, τέσσερις μόνο από τους «κατοίκους» του Αϊ-Στράτη στα σκληρά μετεμφυλιακά χρόνια. Είχαν προηγηθεί – προπολεμικά – ο Βάρναλης, ο Γληνός και άλλοι. Τότε που τα τσαντίρια των εξορίστων στήνονταν κατά εκατοντάδες σε «μια γη που της λείπει το νερό, όμως μόνιμα η ατμόσφαιρά της είναι κορεσμένη από υγρασία» όπως περιέγραφε ο Βαρδής Βαρδινογιάννης. Για το απομονωμένο στην άγονη γραμμή του Βόρειου Αιγαίου νησί, ο 20ός αιώνας υπήρξε ιδιαίτερα σκληρός. Ντόπιοι και πολιτικοί κρατούμενοι αδημονούσαν να το εγκαταλείψουν. Οι πρώτοι για την Αμέρικα, οι δεύτεροι για οπουδήποτε αλλού. Παρά το «ευλογημένο» όνομά του, ο τόπος έμοιαζε καταραμένος. Πλημμύρες και τύφος θέριζαν συχνά πυκνά όσους ζούσαν στον άδεντρο βράχο στα 18 μίλια νότια της Λήμνου. Και όταν το όνειδος του στρατοπέδου τελείωσε οριστικά, το 1962, ήρθε ο σεισμός. Τα 7,1 ρίχτερ του 1968 τον ισοπέδωσαν. Σκότωσαν κι άλλους. Μισό αιώνα μετά ο Αϊ-Στράτης έχει επουλώσει με κόπο τις πληγές του. Οι περίπου 270 ψυχές του ατενίζουν το μέλλον με αισιοδοξία, τιμώντας παράλληλα την ταραγμένη ιστορία του, ενώ έχουν βαλθεί να τον μετατρέψουν από συνώνυμο του εθνικού δράματος τον περασμένο αιώνα σε νησί πρότυπο για τη βιώσιμη ανάπτυξη στη Μεσόγειο.