Ο άνθρωπος, αυτό το κτήνος

«Το βαμμένο πουλί» (The painted bird, Τσεχία/Ουκρανία/Σλοβακία, 2019). Ταινία που λόγω των σκληρών σκηνών της απευθύνεται σε θεατές με ατσαλένια νεύρα, αλλά συγχρόνως ένας ασπρόμαυρος, μεγαλειώδης κινηματογράφος με πλάνα που κόβουν την ανάσα, παραπέμποντας στο σινεμά του δημιουργού παλαιότερων εποχών, αυτή η μεταφορά του ομότιτλου μυθιστορήματος του Γέρζι Κοζίνσκι αφηγείται την προσπάθεια ενός αγοριού να επιβιώσει μέσα στο εντελώς απάνθρωπο, βάρβαρο περιβάλλον της εκπνοής του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Χρησιμοποιώντας μια σλαβική εσπεράντο γλώσσα που δεν ανήκει σε καμία χώρα, ο Βάτσλαβ Μαρχούλ, με ελάχιστους διαλόγους για μια σχεδόν τρίωρη ταινία, ακολουθεί πιστά το μυθιστόρημα. Ομως η περιπλάνηση του μικρού δεν στηρίζεται στον λόγο αλλά στην εικόνα. Ο σκηνοθέτης αποτυπώνει την ανθρώπινη ασχήμια μέσα σε ένα περιβάλλον εκθαμβωτικής, ασπρόμαυρης ομορφιάς που παραπέμπει τον θεατή στο σινεμά σκηνοθετών όπως ο Αντρέι Ταρκόφσκι, ο Θόδωρος Αγγελόπουλος ή ο Ελεμ Κλίμοφ (σε σύντομους ρόλους εμφανίζονται οι Στέλαν Σκάσγκαρντ, Ούντο Κίερ, Χάρβεϊ Καϊτέλ, Τζούλιαν Σαντς, Μπάρι Πέπερ κ.ά. που δέχθηκαν να παίξουν στην ταινία απλώς και μόνο επειδή ήθελαν να αποτελούν μέρος της. Το βιβλίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μεταίχμιο).