Νόμιμα και απαραίτητα

Παρότι απέχει πολύ από το να συνιστά την πρώτη ανησυχία των πολιτών τούτες τις δύσκολες ώρες, αρκετοί ρωτούν αν τα μέτρα αντιμετώπισης της πανδημίας είναι συνταγματικά ανεκτά ή αν παραμερίζουν υπέρμετρα τις ελευθερίες και τα δικαιώματά μας. Ας τους καθησυχάσουμε: ενόψει των συνθηκών, τα μέτρα είναι και νόμιμα και απαραίτητα. Η κυβέρνηση έθεσε το γενικό πλαίσιο αντιμετώπισης της πανδημίας μέσω πράξης νομοθετικού περιεχομένου, της από 25-2-2020 (ΦΕΚ 42 Α) περί «κατεπειγόντων μέτρων αποφυγής και περιορισμού της διάδοσης κορωνοϊού», και έδωσε τη δυνατότητα, βάσει αυτής, να εξειδικεύονται τα μέτρα με αποφάσεις του υπουργού Υγείας και των εκάστοτε συναρμόδιων υπουργών. Στο συνταγματικό μας σύστημα (άρθρο 44 παρ. 1), η πράξη νομοθετικού περιεχομένου συνιστά ειδική μορφή νομοθέτησης που χρησιμοποιείται σε «έκτακτες περιπτώσεις εξαιρετικά επείγουσας και απρόβλεπτης ανάγκης» και συνίσταται στην άμεση λήψη μέτρων υπό την αίρεση κύρωσής τους μέσα σε σαράντα μέρες από τη Βουλή. Για μια φορά ο ταλαιπωρημένος από την κατάχρηση θεσμός χρησιμοποιείται σύμφωνα με τον συνταγματικό σκοπό του, με τα ζητήματα υγείας, πόσω μάλλον μια πανδημία, να συνιστούν κατεξοχήν «έκτακτη», «επείγουσα» και «απρόβλεπτη» ανάγκη. Πρέπει να σημειωθεί ότι το άρθρο 48 του Συντάγματος για κήρυξη της χώρας σε «κατάσταση πολιορκίας» δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί στην παρούσα περίπτωση, αφού τέτοιο μέτρο μπορεί να ληφθεί από τη Βουλή μόνο σε περίπτωση πολέμου, επιστράτευσης ή εκδήλωσης ενόπλου κινήματος.