Πενήντα αποχρώσεις του λάθους

Τα παλιά τα χρόνια, πριν κατσικωθεί το γκουγκλάρισμα ανάμεσα στους αυτοματισμούς της καθημερινότητάς μας, η απόκτηση της γνώσης ήταν μια επίπονη υπόθεση. Εάν ήθελες να μάθεις κάτι, έπρεπε να ψάξεις να το βρεις – και όταν λέμε «να ψάξεις», δεν εννοούμε να πληκτρολογήσεις μια λέξη-κλειδί και να πατήσεις κατόπιν το «enter»· πιο κοντά θα βρεθείς στην ορθή εντύπωση εάν φανταστείς έναν τύπο με ρεπούμπλικα και καμπαρντίνα, όπως στα κλασικά φιλμ νουάρ, που ξεροσταλιάζει απέναντι από το σπίτι ενός «στόχου» και σκοτώνει την ώρα του με δεκάδες άσχετους περαστικούς προτού ο «στόχος» του σκάσει μύτη. Αυτή η βραδύκαυστη διαδικασία είχε τα κακά της, είχε και τα καλά της. Αναμφίβολα σπαταλούσες τεράστια αποθέματα χρόνου κι ενέργειας προκειμένου να αποστάξεις – πόσω μάλλον να διασταυρώσεις – μια χρήσιμη πληροφορία, αλλά ήταν σημαντικό και το μπόνους του κόπου σου: συνήθως η πληροφορία (εν)τυπωνόταν στο μνημονικό σου όμοια με πυρωμένη σφραγίδα, δεν γλιστρούσε από πάνω του, καθώς συμβαίνει με τις περισσότερες από τις πληροφορίες που αντλείς σήμερα από την Google (και διόλου δεν σε πειράζει, φυσικά, διότι πάντοτε θα βρίσκεις – ή έτσι τουλάχιστον ευελπιστείς – μια Google διαθέσιμη να σε ξελασπώσει). Γιατί να ψάξεις να ξετρυπώσεις κάτι, εάν εκ των προτέρων γνωρίζεις πού βρίσκεται; Σωστό κι αυτό. Ως επιχείρημα δεν είναι καλύτερο από το «γιατί να πλυθώ, αφού θα ξαναβρωμίσω;», αλλά την πρακτικότητά του δύσκολα πλέον θα βρεθεί κάποιος να την αμφισβητήσει.