Το αξεσουάρ που δεν θα συνηθίσουμε

Η πάνινη μάσκα ήταν, στο μυαλό μας, μια εικόνα συνυφασμένη με τους ασιάτες τουρίστες που βλέπαμε να κυκλοφορούν τα καλοκαίρια στην Αθήνα, με τα καπέλα τους και τις ομπρελίτσες τους για τον ήλιο. Η εικόνα του ανθρώπου με προστατευτική μάσκα ήταν, κατά τα άλλα, μια εικόνα του νοσοκομείου. Ποτέ δεν είχα σκεφτεί τι αισθήματα προκαλεί στους ανθρώπους όταν κυκλοφορεί στους δρόμους. Μέχρι πριν από δυο χρόνια, που η καλύτερή μου φίλη έπαθε καρκίνο και είχε επιλέξει, το διάστημα που έκανε τη θεραπεία της, να κυκλοφορεί κανονικά και να μη στερηθεί κάτι από την καθημερινότητά της. Αυτό σήμαινε ότι, την περίοδο που κυκλοφορούσε η γρίπη, φορούσε μάσκα. Δυο πράγματα μου έχουν μείνει στο μυαλό καρφωμένα από τότε. Το πρώτο είναι το πόσο δύσκολο είναι να συνηθίσεις να τη φοράς, παρότι μοιάζει στοιχειώδες. Μέχρι να το καταφέρεις κάνεις όλες τις λάθος κινήσεις, την πιάνεις ασυναίσθητα, τη βάζεις λάθος, τη βγάζεις λάθος, μπορεί να την κατεβάσεις για να μιλήσεις, πέφτουν πάνω της μαλλιά και δεν ξέρω ‘γώ τι άλλο. Το δεύτερο που δεν θα ξεχάσω ποτέ είναι τα βλέμματα του κόσμου. Καχυποψία, φόβος, απορία, περιέργεια, αμηχανία. Σαν να ήταν κάτι που δεν ανήκει στον δημόσιο χώρο, ανάμεσα σε αυτούς που με τα γυμνά τους πρόσωπα της έδειχναν με τις γκριμάτσες τους ότι με κάποιο τρόπο απειλούνται από την παρουσία της. Ηταν φρικτό. Η μάσκα αφενός έφερνε αντιμέτωπους τους ανθρώπους με τον συνειρμό της αρρώστιας, της ευαλωτότητας, της φθοράς. Κι από την άλλη, ζούμε στη χριστιανική Δύση. Η μάσκα και το κρυμμένο πρόσωπο έχει άλλες πολιτισμικές συνδηλώσεις. Εδώ ο άνθρωπος προστατεύει πρώτα τον εαυτό του και μετά το κοινωνικό σύνολο (όχι το αντίστροφο), ενώ το κρυμμένο πρόσωπο γενικώς ταυτίζεται είτε με κάτι ύποπτο είτε με ανελευθερία.