Από πάνω προς τα κάτω

Δεν συμβαίνει μόνον στην Ελλάδα, ούτε προέρχεται από αυτήν. Στα μέρη μας, ωστόσο, η αντίληψη ότι οι μεταρρυθμίσεις συνδέονται με ένα μοντέλο άκρατου οικονομικού φιλελευθερισμού έγινε περίπου κοινός τόπος, βοηθούσης και της σκληρής μνημονιακής δεκαετίας. Οι μεταρρυθμίσεις συνδέθηκαν σχεδόν αποκλειστικά με τη μεταφορά κρατικών λειτουργιών στην ιδιωτική πρωτοβουλία, ένα εκτεταμένο σχέδιο ιδιωτικοποιήσεων και, εν τέλει, τη συρρίκνωση της κρατικής δράσης. Η ελεύθερη αγορά έχει το φάρμακο για κάθε ασθένεια και, ακόμη περισσότερο, το δικαίωμα της αυτορρύθμισης. Η συνταγή συμπληρώθηκε ακόμη και με ωμές παρεμβάσεις στα εργασιακά δικαιώματα. Στην πραγματικότητα, πρόκειται για μια μεταστροφή από το μοντέλο του κοινωνικού κράτους που επικράτησε μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, με οδηγό τον κεϊνσιανισμό και το αμερικανικό new deal του Μεσοπολέμου, το οποίο μπήκε σε τροχιά έντονης αμφισβήτησης τη δεκαετία του 1980 με τον ριγκανισμό και τον θατσερισμό και ανατράπηκε ουσιαστικά τις μετέπειτα δεκαετίες  της παγκοσμιοποίησης. Στα χρόνια της λιτότητας ήταν η συνταγή που ακολούθησε και η ΕΕ, με την Ελλάδα να μπαίνει εν πολλοίς σε έναν δοκιμαστικό σωλήνα. Κάπως έτσι, η ελληνική κοινωνία απέναντι σε εξαγγελίες για μεταρρυθμίσεις παθαίνει αναφυλαξία, περιμένοντας τα χειρότερα. Μέχρι που εμφανίστηκαν ο κορωνοϊός και η πανδημία.