Το σύνδρομο του «βασικού μετόχου»

Τα πολιτικά κόμματα είναι συλλογικά υποκείμενα της ελευθερίας της έκφρασης (άρθρο 14 § 1 Συντ.) και έχουν συνεπώς το δικαίωμα της κριτικής αλλά και της σάτιρας, η οποία αποτελεί στην ουσία μια επιθετική και συνειδητά υπερβολική μορφή κριτικής. Στην εποχή μάλιστα του viral πολιτικού μάρκετινγκ μέσω του Διαδικτύου, τα πολιτικά κόμματα ολοένα και πιο συχνά χρησιμοποιούν σατιρικά σποτ ως μορφή πολιτικής επικοινωνίας. Ωστόσο, τα πολιτικά κόμματα δεν είναι ιδιωτικά ή εμπορικά υποκείμενα, αλλά φορείς συνταγματικών λειτουργιών, που οφείλουν κατά το άρθρο 29 § 1 Συντ. να συμβάλλουν με την εν γένει δράση τους στην εξυπηρέτηση του δημοκρατικού πολιτεύματος. Για τον λόγο αυτόν, η άσκηση εκ μέρους τους του δικαιώματος της κριτικής και της σάτιρας, στο πλαίσιο της πολιτικής επικοινωνίας, δεν υπάγεται μόνον στις δεσμεύσεις των γενικών νόμων του κράτους που προστατεύουν άλλα ατομικά ή δημόσια αγαθά, αλλά υπόκειται και σε έναν κανόνα «συνταγματικής ορθότητας», που συνίσταται στην υποχρέωσή τους να μη χρησιμοποιούν την κριτική και τη σάτιρα ως όπλο για την απονομιμοποίηση των αντιπάλων τους στον πολιτικό αγώνα, δηλαδή για τον μετασχηματισμό τους σε υπαρξιακούς «πολιτικούς εχθρούς». Δεν χρειάζεται εδώ να αναφερθούμε στον ρόλο που έπαιζαν κατά την περίοδο της Βαϊμάρης και μεταπολεμικά στην Ιταλία και στην Ελλάδα οι αντικομμουνιστικές αφίσες…