Αρθρο 16 § 8 Συντ.: μια tabula rasa;

Η συζήτηση στη Βουλή για το νομοσχέδιο για την ιδιωτική εκπαίδευση ήταν η πιο αυθεντική ιδεολογική αντιπαράθεση μεταξύ των πολιτικών δυνάμεων μετά τις εκλογές της 7ης Ιουλίου 2019. Η αρμόδια υπουργός δεν έκανε ούτε ένα βήμα πίσω, τουλάχιστον όσον αφορά το εργασιακό καθεστώς των ιδιωτικών εκπαιδευτικών. Φάνηκε μάλιστα πεπεισμένη για τη μη αντίθεση προς το άρθρο 16 § 8 Συντ. της κατάργησης της πρόσθετης προστασίας της εργασίας των ιδιωτικών εκπαιδευτικών, στοιχείο που αποτελεί σταθερή επιλογή της ελληνικής εκπαιδευτικής νομοθεσίας εδώ και ογδόντα χρόνια με ελάχιστες και προσωρινές μεταρρυθμίσεις in peius. Τα νομοθετήματα των Ευθυμίου – Γκεσούλη (Ν. 2986/2002) και Φίλη (Ν. 4415/2016) αποτέλεσαν το επιστέγασμα της εξελικτικής αυτής τάσης προς εξασφάλιση της επαγγελματικής κατάστασης των ιδιωτικών εκπαιδευτικών. Στη συζήτηση στη Βουλή έγινε μνεία στη γνώμη ενός καθηγητή Εργατικού Δικαίου, ο οποίος υποστήριξε ότι με την κατάργηση της ειδικής προστασίας αποκαθίσταται η ίση μεταχείριση των ιδιωτικών εκπαιδευτικών με τους άλλους μισθωτούς του ιδιωτικού τομέα, για τους οποίους ισχύει το κοινό εργατικό δίκαιο, δηλαδή η ελευθερία απόλυσης χωρίς βάσιμο λόγο, κατόπιν αποζημίωσης, υπό την επιφύλαξη της απαγόρευσης κατάχρησης δικαιώματος κατά το άρθρο 281 ΑΚ. Ομως το άρθρο 16 παρ. 8 Συντ. δεν ρυθμίζει το καθεστώς των ιδιωτικών εκπαιδευτικών από την άποψη του εργατικού δικαίου αλλά του συνταγματικού δικαίου. Και ο δικαιολογητικός λόγος της θέσπισής του δεν ήταν η εξομοίωση των ιδιωτικών εκπαιδευτικών με τους άλλους μισθωτούς του ιδιωτικού τομέα, αλλά ακριβώς το αντίθετο: η δυνητική τους εξομοίωση, όσον αφορά τη σταθερότητα της απασχόλησής τους, πέρα από τη μισθολογική τους εξομοίωση που είχε ήδη συντελεστεί με το ΝΔ 3855/1958, με τους δημόσιους εκπαιδευτικούς λειτουργούς, χάριν της εξυπηρέτησης του γενικότερου συμφέροντος της εκπαίδευσης. Για τον λόγο αυτόν το ΣτΕ στην απόφασή του 622/2010 έκρινε ότι η αιτιώδης καταγγελία των συμβάσεων εργασίας των ιδιωτικών εκπαιδευτικών που είχε θεσπιστεί με τον νόμο Ευθυμίου – Γκεσούλη βρισκόταν σε συνέχεια με το άρθρο 16 § 8 Συντ. Αρκεί κανείς να διαβάσει τα πρακτικά της συνεδρίασης της 26ης Απριλίου 1975 στην Ε’ Αναθεωρητική Βουλή, και ιδίως τις παρεμβάσεις των Ευ. Παπανούτσου, Α. Παπανδρέου, Ι. Πεσμαζόγλου, Λ. Κύρκου, Απ. Κακλαμάνη, Γ. Μαύρου, Α. Ανδριανόπουλου, Δ. Τσάτσου, Π. Ζέπου – τότε υπουργού Παιδείας – και το κλείσιμο του Κ. Τσάτσου, ο οποίος είχε την τελευταία λέξη επί των διατυπώσεων, για να αντιληφθεί αμέσως ότι ο σκοπός του άρθρου 16 § 8 Συντ. ήταν να εξασφαλίσει μια πρόσθετη προστασία στην εργασία των ιδιωτικών εκπαιδευτικών, που δεν θα υπακούει στην κλασική σχέση κεφαλαίου και εργασίας. Αυτό είναι το «κεκτημένο» του άρθρου 16 § 8 Συντ. που γίνεται tabula rasa με τη νέα ρύθμιση για την υπαγωγή των ιδιωτικών εκπαιδευτικών στο κοινό εργατικό δίκαιο.