Κυπριακό: μια αιρετική προσέγγιση

Η αναζωπύρωση του κυπριακού ενωτικού κινήματος, μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, και η κορύφωσή του στον ένοπλο αγώνα του 1955-59 με την απόλυτη αξίωση της Ενωσης, περιέπλεξε την Ελλάδα σε μιαν ατέρμονη διελκυστίνδα με την Τουρκία που, περνώντας μέσα από χίλια μύρια κύματα, συνεχίζεται ακόμα. Η Ελλάδα του Παπάγου αφέθηκε τότε να συρθεί σε μιαν άκριτη υποστήριξη του ενωτικού αγώνα των Κυπρίων, πράγμα που ξύπνησε το σύνδρομο των Σεβρών στην Τουρκία με συνέπειες καταστροφικές πρώτα για τον Ελληνισμό της Πόλης (1955-1964), ύστερα για την Κύπρο (1963-1974), κι ύστερα για την ίδια την Ελλάδα. Από τον καιρό του Πλαστήρα (1950-1952), καμιά ελληνική κυβέρνηση δεν βρήκε το θάρρος να αρνηθεί συμπόρευση με τον ετεροχρονισμένο αλυτρωτισμό των Ελληνοκυπρίων. Μετά τη Ζυρίχη, ο πραγματισμός του Κωνσταντίνου Καραμανλή περιοριζόταν στις κατ’ ιδίαν προειδοποιήσεις (πρβλ. επιστολή Αβέρωφ προς Μακάριο, 9 Απριλίου 1963), ενώ το ελληνικό στρατιωτικό παρακράτος στήριζε κι εξόπλιζε την οργάνωση Ακρίτας στην επαναφορά της Ενωσης στο προσκήνιο. Μετά την καταστροφή του ’74, «η Κύπρος αποφασίζει και η Ελλάς συμπαρίσταται». Και στην «πρόταξη» Κυπριανού (1985-88), και στο Οχι του 2004, και στις δολιχοδρομίες Αναστασιάδη από το Μον Πελεράν ως το Κραν Μοντανά.