Από τα τέλη του περασμένου Δεκεμβρίου, όταν ο νέος κορωνοϊός άρχισε δειλά να απασχολεί την ειδησεογραφία έως και σήμερα – που η πανδημία σχεδόν μονοπωλεί την επικαιρότητα – έχουν ειπωθεί πολλά σχετικά με τον SARS-CoV-2, δημιουργώντας μοιραία το κατάλληλο έδαφος για τη διασπορά ψευδών ειδήσεων. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ), επιχειρώντας να βάλει φρένο στη φρενήρη μετάδοση εσφαλμένων πληροφοριών, ανανεώνει συνεχώς τη λίστα με τους μύθους που καταρρίπτονται σε μια προσπάθεια ορθής ενημέρωσης των πολιτών ανά τον κόσμο.

Υπό τα δεδομένα αυτά το ένθετο «Υγεία» παρουσιάζει ένα εκτενές αφιέρωμα σε εκείνα που γνωρίζει ή δεν γνωρίζει η επιστημονική κοινότητα, αντλώντας δεδομένα από την «τράπεζα» του ΠΟΥ και από δημοσιεύσεις σε έγκριτα επιστημονικά περιοδικά.

Γεγονός: Οι άνθρωποι δεν πρέπει να φοράνε μάσκες κατά τη φυσική άσκηση

Η συμβουλή αυτή οφείλεται στο γεγονός ότι η μάσκα μειώνει την ικανότητα να αναπνέει κανείς άνετα. Επιπλέον ο ιδρώτας αναπόφευκτα μουσκεύει τη μάσκα με αποτέλεσμα αφενός η διαδικασία της αναπνοής να γίνεται ακόμη πιο δύσκολη και αφετέρου να ευνοείται η ανάπτυξη μικροοργανισμών. Το πλέον αποτελεσματικό μέτρο κατά τη διάρκεια της φυσικής άσκησης είναι η τήρηση των αποστάσεων.

Μύθος: Η παρατεταμένη χρήση μάσκας προκαλεί δηλητηρίαση από CO2 ή έλλειψη οξυγόνου

Είναι γεγονός ότι η παρατεταμένη χρήση μάσκας είναι δυσάρεστη, παρ’ όλα αυτά δεν εγκυμονεί κινδύνους για την υγεία. Βασική προϋπόθεση είναι η σωστή εφαρμογή και χρήση της, ώστε να επιτρέπει στον χρήστη να αναπνέει κανονικά. Και προσοχή, μην επαναχρησιμοποιείτε μάσκα μιας χρήσης.

Γεγονός: Η πιθανότητα μετάδοσης του νέου κορωνοϊού από τα παπούτσια είναι πολύ χαμηλή

Πάντως, οι ειδικοί του ΠΟΥ προτείνουν ως προληπτικό μέτρο να αφήνουμε τα παπούτσια μας στην είσοδο, ιδίως εάν στο σπίτι διαμένουν μικρά παιδιά που παίζουν στο πάτωμα. Με τον τρόπο αυτό, οι σόλες των παπουτσιών δεν μεταφέρουν τις βρωμιές των εξωτερικών χώρων στο πάτωμα ή στο χαλί σας.

Μύθος: Ο SARS-CoV-2 συνδέεται με την τεχνολογία 5G

Οι ιοί δεν μπορούν να ταξιδέψουν μέσω ραδιοκυμάτων ή δικτύων κινητής τηλεφωνίας. Αλλωστε, η νόσος Covid-19 εξαπλώνεται σε πολλές χώρες οι οποίες δεν διαθέτουν δίκτυα κινητής τηλεφωνίας 5G. Εν κατακλείδι, ο νέος κορωνοϊός μεταδίδεται μέσω σταγονιδίων, όταν ένα μολυσμένο άτομο βήχει, φτερνίζεται ή μιλάει. Οι άνθρωποι επίσης μπορούν να νοσήσουν εάν ακουμπήσουν μία μολυσμένη επιφάνεια και στη συνέχεια αγγίξουν τα μάτια, τη μύτη ή το στόμα τους.

Γεγονός: Το αλκοόλ δεν εξουδετερώνει τον ιό

Συνεπώς, η λύση δεν βρίσκεται στα καλοκαιρινά κοκτέιλ ή τα χειμερινά βαριά ποτά. Αντιθέτως, η κατανάλωση αλκοόλ βλάπτει σοβαρά την υγεία όταν κανείς ξεφεύγει από το μέτρο.

Μύθος: Οι μύγες μεταφέρουν τον νέο ιό στους ανθρώπους

Μέχρι σήμερα δεν υπάρχουν πληροφορίες ή στοιχεία που να υποδηλώνουν ότι ο SARS-CoV-2 μεταδίδεται από τις μύγες. Υπενθυμίζεται ότι το ίδιο ισχύει και για τα κουνούπια.

Γεγονός: Η ηλιοθεραπεία δεν αποτελεί ασπίδα προστασίας έναντι της νόσου Covid-19

Οπως έχει αποδειχθεί και στη χώρα μας, ο νέος ιός κυκλοφορεί ανεξαρτήτως καιρικών συνθηκών και θερμοκρασίας. Συνεπώς, η τήρηση των κανόνων κοινωνικής αποστασιοποίησης, το συχνό πλύσιμο των χεριών και η χρήση μάσκας είναι το τρίπτυχο της αποτελεσματικής προστασίας.

Μύθος: Οσοι κρατούν την αναπνοή τους για τουλάχιστον 10 δευτερόλεπτα χωρίς έπειτα να βήχουν ή να νιώθουν δυσφορία δεν νοσούν από Covid-19

O παραπάνω τρόπος αυτοδιάγνωσης ακούγεται πολύ καλός για να είναι αληθινός. Τα πιο κοινά συμπτώματα είναι ο ξερόβηχας, το αίσθημα της κόπωσης και ο πυρετός και ο μοναδικός ενδεδειγμένος τρόπος διάγνωσης της νόσου το τεστ. Υπογραμμίζεται ότι οι ειδικοί του ΠΟΥ σημειώνουν ότι το κράτημα της αναπνοής μπορεί να αποδειχθεί ιδιαίτερα επικίνδυνο.

Γεγονός: Οι τακτικές πλύσεις της ρινικής κοιλότητας δεν προφυλάσσουν από τη νόσο Covid-19

Δεν υπάρχουν αποδείξεις ότι οι τακτικές πλύσεις με αλατούχο διάλυμα προστατεύουν από μόλυνση με τον νέο κορωνοϊό ή αποτρέπουν τις λοιμώξεις του αναπνευστικού συστήματος. Υπάρχουν όμως κάποιες περιορισμένες ενδείξεις ότι οι συχνές πλύσεις τις ρινικής κοιλότητας μπορούν να βοηθήσουν τους ανθρώπους που υποφέρουν από κοινό κρυολόγημα να ανακάμψουν ταχύτερα.

Μύθος: Υπάρχουν φάρμακα για τη νόσο Covid-19

Δυστυχώς και παρά τις επίπονες προσπάθειες της ερευνητικής κοινότητας δεν έχουν ακόμη εντοπιστεί φάρμακα που να μπορούν να αποτρέψουν ή να θεραπεύσουν τη νόσο που προκαλεί ο νέος κορωνοϊός. Ωστόσο, εκείνοι που μολύνονται λαμβάνουν την κατάλληλη φροντίδα για την ανακούφιση ή τη θεραπεία των συμπτωμάτων τους. Οι σχετικές κλινικές μελέτες που τρέχουν εντούτοις αφήνουν περιθώρια για ελπίδες στο μέλλον.

Γεγονός: Τα εμβόλια έναντι της πνευμονίας δεν προστατεύουν από τον SARS-CoV-2

Εκτός από το εμβόλιο του πνευμονιόκοκκου, το ίδιο ισχύει και για το αντιγριπικό εμβόλιο. Οπως υπογραμμίζουν άλλωστε οι επιστήμονες του ΠΟΥ, ο νέος κορωνοϊός είναι τόσο διαφορετικός από εκείνους που κυκλοφορούν, που είναι αναγκαία η δημιουργία ενός νέου εμβολίου. Ομως παρότι τα εμβόλια αυτά δεν είναι αποτελεσματικά έναντι της λοίμωξης Covid-19, παραμένουν ισχυρά όπλα για την προστασία της υγείας.

Μύθος: Το τζίντζερ, το σκόρδο και τα προβιοτικά ενισχύουν το ανοσοποιητικό έναντι της Covid-19

Ολα τα παραπάνω είναι ωφέλιμα για την καλή λειτουργία του οργανισμού και για τη διατήρηση της καλής υγείας, παρ’ όλα αυτά δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι αποτελούν ασπίδα προστασίας έναντι του νέου κορωνοϊού ή συμβάλλουν στην ταχύτερη ανάρρωση.

Γεγονός: Κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος έναντι του κοινού κρυολογήματος αναγνωρίζουν τον νέο κορωνοϊό

Ερευνητική εργασία που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό «Nature» στις αρχές Αυγούστου έδειξε ότι σε μερικούς ανθρώπους τα Τ-λεμφοκύτταρα μνήμης που έχουν δημιουργηθεί ως απάντηση σε λοίμωξη από κορωνοϊούς του κοινού κρυολογήματος μπορούν να αναγνωρίσουν τμήματα του νέου κορωνοϊού SARS-CoV-2. Αυτό ενδέχεται να εξηγεί εν μέρει τις διαφορές στις κλινικές εκδηλώσεις της λοίμωξης Covid-19 από άνθρωπο σε άνθρωπο.

Μένει να αποδειχθεί εάν η ανοσολογική μνήμη έναντι άλλων κορωνοϊών αρκεί ώστε να προσφέρει κάποιου είδους προστασία έναντι στον νέο κορωνοϊό με το να δημιουργεί καλύτερη και ισχυρότερη ανοσολογική αντίδραση μεσολαβούμενη από τα Τ-λεμφοκύτταρα.