Μαρία Τσαντσάνογλου

Η νύχτα μπορεί να είναι άναστρη, το δωμάτιο σκοτεινό και ήσυχο, αλλά η περιοχή των ονείρων έχει φως, χρώμα και ήχο. Ο ήχος ενίοτε γεφυρώνεται με τη συνειδητότητα της ξύπνιας ζωής μέσω του παραμιλητού. Οπου υπάρχει χώρος, υπάρχει φως είχε γράψει ο Αντρέι Πλατόνοφ και δεν υπάρχει πιο αξιοπερίεργος χώρος στη ζωή μας από αυτόν του ονείρου, ήρεμου ή ταραγμένου, που αποκαλύπτεται πίσω από τα κλειστά μάτια, πιο ανεξερεύνητος από την άγρια ζούγκλα, πιο παράξενος απ’ την πιο ευφάνταστη παράσταση, αλλά ταυτόχρονα οικείος σαν το άλλο σπίτι μας. Και φυσικά, εξίσου μοναχικός με την ίδια την ύπαρξη γιατί, όσο και να το επιθυμούμε, δεν μπορούμε να μπούμε μέσα στα όνειρα των άλλων. Μπορεί να πιστεύουμε για τον εαυτό μας ότι είμαστε άνθρωποι πεζοί, πρακτικοί, που δεν ασχολούνται με τις τέχνες, που το πολύ – πολύ να δουν μια ταινία στην τηλεόραση, που το τελευταίο μυθιστόρημα το διάβασαν πριν από είκοσι χρόνια και να, όμως, που μπαίνουν στη ζωή μας τα όνειρα για να μας θυμίζουν ότι εγγενώς λειτουργεί πάντα εντός μας η ποικιλότητα της σύστασης των τεχνών, ότι υποσυνείδητα γνωρίζουμε τον ρυθμό, την ένταση και τα αισθήματα που μεταφέρει ένα έργο τέχνης, ότι τηρούμε πολύ καλά εντυπωμένα τα στάδια της μυθοπλασίας ακριβώς όπως τα κατέγραψαν ο Βλαντίμιρ Προπ και οι φορμαλιστές, ότι προσλαμβάνουμε στο ακέραιο τις μετατοπίσεις στον χώρο και τον χρόνο και ότι αφού δεχόμαστε το παραξένισμα του ονείρου, μπορούμε να αντιληφθούμε, απαλλαγμένοι από τον συμβατικό λόγο, το παραξένισμα της τέχνης.