Ο επαναστατικός συμβολισμός της σημαίας του Ρήγα

Ο επαναστάτης Ρήγας Βελεστινλής το 1797 στο Σύνταγμά του, που αποτελεί και το πρώτο σύνταγμα του Ελληνισμού, με τίτλο «νέα Πολιτική Διοίκησις», περιγράφει τη σημαία της δημοκρατικής του πολιτείας με μια δυναμική αναφορά σε σχετικούς συμβολισμούς. Συγκεκριμένα, στο Παράρτημα του Συντάγματός του αναφέρει ότι η σημαία του είναι τρίχρωμη, «το κόκκινον επάνω, το άσπρον εις την μέσην και το μαύρο κάτω», δίνοντας ωστόσο και τις ερμηνευτικές επεξηγήσεις για τα χρώματα με τη δυναμική που εκφράζουν. Επεξηγεί πως το κόκκινο σημαίνει «την αυτεξουσιότητα του Ελληνικού λαού», το δικαίωμά του δηλαδή να αποφασίζει για την πορεία του, για την ελευθερία του. Το άσπρο σημαίνει το δίκαιο της επαναστάσεως των σκλαβωμένων κατά της Τυραννίας. Και το μαύρο σημαίνει την απόφαση των σκλαβωμένων να πολεμήσουν και να πεθάνουν για την ελευθερία τους, «τον υπέρ Πατρίδος και Ελευθερίας ημών θάνατο», που διατυπώθηκε με τις εμβληματικές λέξεις Ελευθερία και Θάνατος. Δυο λέξεις που έκτοτε δονούσαν τις καρδιές των Ελλήνων και εμψύχωναν τους πολεμιστές, τους επαναστάτες του 1821, ή θα ελευθερωθούμε ή θα πεθάνουμε.