Πιθανοτικές πληροφορίες: Η πλήρης εικόνα για τη διαγνωστική ποιότητα των εργαστηριακών δοκιμασιών (τεστ)

Σε άρθρο του στην εφημερίδα «ΤΑ ΝΕΑ» ο πρόεδρος της ΚΟ του ΜέΡΑ 25 σωστά υπογραμμίζει ότι τείνουμε να αποκλείουμε σημαντικές πιθανοτικές πληροφορίες και να εστιάζουμε αποκλειστικά σε εκείνες που μας εντυπωσιάζουν περισσότερο. Στην κατάληξη του άρθρου του όμως ο ίδιος χρησιμοποιεί ένα παράδειγμα με σκοπό τον εντυπωσιασμό, προκαλώντας περαιτέρω αμφιβολίες στο αναγνωστικό κοινό, μέρος του οποίου έχει κάνει ή προτίθεται να πραγματοποιήσει ένα ανάλογο τεστ. Χρησιμοποιώντας τον κανόνα του Bayes (1701;-1761) και ένα υποτιθέμενο τεστ που διαθέτει κλινική ευαισθησία (Se) και κλινική ειδικότητα (Sp) της τάξεως του 99% για την ανίχνευση ενός «ιού Χ» ο οποίος έχει μολύνει το 1% ενός πληθυσμού (επιπολασμός 1%), καταλήγει μετά την εφαρμογή του κανόνα στο συμπέρασμα ότι η πιθανότητα ένας εξεταζόμενος με θετικό τεστ να είναι πράγματι φορέας του ιού (θετική προβλεπτική αξία του τεστ – PPV) είναι 50% εφάμιλλη δηλαδή με το αποτέλεσμα της ρίψης ενός νομίσματος (κορόνα – γράμματα). Η διαπίστωση αυτή, αν και αληθής, είναι συγχρόνως παραπλανητική όπως θα εξηγήσω.