Δεν αφορά μόνον την Ελλάδα

Η αναθεώρηση της Συνθήκης της Λωζάννης, που θέτει πλέον και επισήμως η Τουρκία, είναι νομικά ανυπόσταστη και πολιτικά αδύνατη. Δεν πρόκειται για διμερές ελληνοτουρκικό σύμφωνο, αλλά για πολυμερή συνθήκη. Η Συνθήκη υπεγράφη στις 24 Ιουλίου 1923 από τη Μεγάλη Βρετανία, τη Γαλλία, την Ιταλία, την Ιαπωνία, την Ελλάδα, την Τουρκία, τη Ρουμανία και τη Γιουγκοσλαβία. Επίσης η Συνθήκη δεν ρυθμίζει μόνον το καθεστώς μεταξύ Ελλάδος και Τουρκίας, αλλά και άλλα άσχετα με την Ελλάδα ζητήματα, όπως τα σύνορα Τουρκίας – Συρίας και Τουρκίας – Ιράκ (άρθρο 3). Ορίζει την παραίτηση της Τουρκίας υπέρ της Ιταλίας από την κυριότητα και παντός δικαιώματος στα Δωδεκάνησα «και των νησίδων των εξ αυτών εξαρτωμένων, ως και της νήσου Καστελλορίζου» (άρθρο 15). Την επιβεβαίωση της παραιτήσεως της Τουρκίας «από παντός δικαιώματος και τίτλου αυτής επί της Αιγύπτου και επί του Σουδάν» (άρθρο 17). Την αναγνώριση της προσάρτησης της Κύπρου από τη Μεγάλη Βρετανία (άρθρο 20). Την οριστική απεμπόληση των δικαιωμάτων της Τουρκίας στη Λιβύη (άρθρο 22). Το δημόσιο οθωμανικό χρέος (άρθρα 36 κ.ε.). Επίσης ορίζει ότι «Αι νήσοι Ιμβρος και Τένεδος, παραμένουσαι υπό την τουρκικήν κυριαρχίαν, θα απολαύωσιν ειδικής διοικητικής οργανώσεως, αποτελουμένης εκ τοπικών στοιχείων και παρεχούσης πάσαν εγγύησιν εις τον μη μουσουλμανικόν ιθαγενή πληθυσμόν… Η διατήρησις της τάξεως θα εξασφαλίζηται εν αυταίς δι’ αστυνομίας στρατολογουμένης μεταξύ του ιθαγενούς πληθυσμού» κ.λπ. (άρθρο 14). [Λέσχη των Νέων Ελλήνων, Η ΣΥΝΘΗΚΗ ΤΗΣ ΛΩΖΑΝΝΗΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΑΡΑΒΙΑΣΕΙΣ ΤΗΣ, εκδόσεις Παπαζήση, 1991, πρόλογος Μελέτη Η. Μελετόπουλου].