Ανανεωτικά Κάπα Κάπα

Διάβασα με πολύ ενδιαφέρον τα, γεμάτα πληροφορίες, στοχαστικά κείμενα των καθηγητών Γιάννη Βούλγαρη και Μάνου Ματσαγγάνη για τα 100 χρόνια Ιταλικού Κομμουνιστικού Κόμματος στα «ΝΕΑ» της περασμένης Πέμπτης και, στη συνέχεια, συζήτησα εκτεταμένα με τον καθηγητή Δημήτρη Δημητράκο, το διδακτορικό του οποίου ήταν στον Αντόνιο Γκράμσι, μυθική μορφή της ιταλικής Αριστεράς, και τη σκέψη του. (Ο Δημητράκος λέει πάντα ότι χάρη στον Γκράμσι θεμελίωσε τη μετέπειτα κριτική στάση του στον κομμουνισμό.) Ποιο είναι το βασικό συμπέρασμα; Οτι το Ιταλικό Κάπα Κάπα, παρότι γεννήθηκε στο κλίμα της Σοβιετικής Επανάστασης του 1917, ουδέποτε απομάκρυνε από το θεωρητικό πεδίο του τις αναφορές στο έθνος και στη δημοκρατία. Γκράμσι, Τολιάτι και Μπερλινγκουέρ, τρία πρόσωπα που συγκέντρωναν και θεωρητική και πολιτική και ηθική βαρύτητα, έβλεπαν τον δημόσιο ρόλο τους, όπως το συνοψίζει ο Βούλγαρης, «ως αναζήτηση των ηθικών πηγών της πολιτικής πράξης πέρα από το οικονομικό συμφέρον». Γι’ αυτό και ήταν η εξαίρεση, το μόνο Κάπα Κάπα στην ιστορία που δεν έβλεπε τη δημοκρατία ανταγωνιστικά και δεν είχε στόχο την κατάλυσή της όταν κυριαρχούσε.