Το τέλος του λαϊκισμού

Ηταν η πρώτη φορά που ορκωμοσία αμερικανού προέδρου απασχόλησε τόσο πολύ το ελληνικό κοινό. Ισως διότι τα γεγονότα στο Καπιτώλιο ήταν τόσο σκληρά, τόσο αδιανόητα, που καμία κοινωνία δεν κατάφερε να τα μεταβολίσει. Η ελληνική για έναν λόγο επιπλέον. Διότι πριν από μερικά χρόνια κάποιοι φαντασιώνονταν ότι όσα έγιναν στο Καπιτώλιο θα τα έκαναν εδώ στο «μπ@ρδέλο τη Βουλή» που ήθελαν «να καεί να καεί». Και ίσως επειδή είδαν στη μεγάλη εικόνα πόσο καταστροφική μπορεί να είναι η διακυβέρνηση ενός λαϊκιστή, δημαγωγού ηγέτη. Το τέλος του Τραμπ σηματοδοτεί πολλά και για τις ευρωπαϊκές χώρες που κατάλαβαν με περισσότερες ή λιγότερες απώλειες πού οδηγεί η ψήφος οργής. Το είδαν οι πολίτες της Βραζιλίας με τον Μπολσονάρο, το είδαν οι πολίτες της Μεγάλης Βρετανίας με τον Μπόρις Τζόνσον, όπου κάθε μέρα σπάνε το ένα ρεκόρ μετά το άλλο τα κρούσματα και οι θάνατοι, ενώ στα διεθνή μέσα οι τίτλοι που αφορούν τη χώρα γράφουν: «Ουχάν της Ευρώπης γίνεται το Λονδίνο: Στο 114% η πληρότητα στις εντατικές». Το είδαν όμως στο πρόσφατο παρελθόν και οι έλληνες πολίτες. Που πίστεψαν σε διχαστικές ρητορικές, σύρθηκαν σε ανύπαρκτα διλήμματα και βυθίστηκαν στην ύφεση μέσα από λαϊκίστικες πολιτικές. Είδαμε the hard way πού οδηγεί η πολιτική αξιοποίηση του μαζικού φόβου και θυμού. Τι συνέβη όταν πιστέψαμε σε μαγικές λύσεις και λεφτόδεντρα. Το αρνητικό είναι πως βυθιστήκαμε στην ύφεση πολύ περισσότερα χρόνια και η ελληνική κοινωνία διχάστηκε μέσα σε ένα εμφυλιοπολεμικό κλίμα μίσους. Το θετικό είναι πως πλέον δείχνουμε να το έχουμε συνειδητοποιήσει. Οι οικονομικές και κοινωνικές επισφάλειες διευρύνουν το ακροατήριο του λαϊκιστικού λόγου. Οταν όμως εμφανίστηκε μια παγκόσμια υγειονομική κρίση φάνηκε καθαρά τι συνέβαινε ως τώρα και ποιοι τελικά μπορούν να κάνουν τη δουλειά. Διότι μπορεί ο λαϊκισμός να ανθεί σε περιόδους οικονομικών κρίσεων, όμως στη μεγαλύτερη κρίση που βίωσε ο πλανήτης οι λαϊκιστές ηγέτες εμφανίστηκαν οι πιο ανίκανοι να τη διαχειριστούν. Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι τα λαϊκιστικά κόμματα περνούν βαθιά κρίση. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η Ιταλία, όπου ο Μπέπε Γκρίλο με βάση όλες τις δημοσκοπήσεις καταρρέει χάνοντας σχεδόν το μισό της εκλογικής του δύναμης. Οι δε Ποδέμος στην Ισπανία, αφού απέτυχαν να υπερσκελίσουν το σοσιαλιστικό κόμμα και να αποκτήσουν την πρωτοκαθεδρία στον χώρο της ισπανικής Κεντροαριστεράς, δείχνουν πλέον να βολεύονται στον ρόλο του ελάσσονος εταίρου. Οι λαοί αρχίζουν να συνειδητοποιούν τι σημαίνει ο λαϊκισμός στην πράξη. Διότι ο λαϊκισμός είναι ίδιος, από όποιον και αν εκφράζεται, υπό όποιον μανδύα κι αν ενδύεται, σε όποια χώρα κι αν ανθεί.