Κυπριακή τοπογραφία από έναν αυτόπτη

Τα εισαγωγικά μαθήματα του Χέγκελ για τη φιλοσοφία της ιστορίας («Ο Λόγος στην ιστορία», Αθήνα, Μεταίχμιο, 2006), εν μέσω πολλών και εντυπωσιακών αναλύσεων της ιστορικής κίνησης, προβαίνουν και σε μια χαρακτηριστική περιγραφή της «οπτικής του καμαριέρη». Στην εγελιανή αντίληψη, τα «κοσμοϊστορικά» πρόσωπα, οι μεγάλοι ηγέτες, δεν είναι «άγιοι» ούτε πρότυπα αγνότητας. Είναι άτομα με πάθη, φιλοδοξίες και ιδιοτέλεια, που όμως έχουν την ικανότητα να διαγνώσουν τις ανάγκες της εποχής και να θέσουν τα ιδιοτελή τους κίνητρα, ως μέσα, στην υπηρεσία ευρύτερων σκοπών. Ο «καμαριέρης» ενός τέτοιου ηγέτη, λόγω ακριβώς της εγγύτητάς του προς αυτόν, βλέπει μεγεθυσμένα τα πάθη του, αλλά αδυνατεί να συλλάβει τον ιστορικό του ρόλο: «Για τον καμαριέρη δεν υπάρχουν ήρωες· τούτο συμβαίνει όχι επειδή ο ήρωας δεν είναι ήρωας, αλλά επειδή ο καμαριέρης είναι καμαριέρης: βγάζει τις μπότες του ήρωα, τον οδηγεί στο κρεβάτι, ξέρει ότι προτιμά τη σαμπάνια κ.ο.κ.». Τι γίνεται, όμως, όταν ο καμαριέρης υπηρετεί έναν ηγέτη που αποποιείται τη δυνατότητα ενός ιστορικού ρόλου, έναν ηγέτη που έχει μόνο πάθη – και κανέναν ιστορικό σκοπό να εκπληρώσει;