Ο θεατρικός Σικελιανός

Ενας αντικειμενικός κριτικός, χωρίς εθνικιστικά φάλαρα, με αυστηρά κριτήρια και γνώση της παγκόσμιας ποιητικής παραγωγής σε έργα θεάτρου, χωρίς συμβιβασμούς, αν προχωρούσε σε μια αξιολόγηση της θεατρικής, ποιητικής παράδοσης του 20ου αιώνα, θα κατέτασσε στην ίδια στάθμη ποιητικής αξίας τον Κλωντέλ, τον Ντ΄Ανούντσιο, τον Αρτσιμπαλ Μακλίς, τον Τ. Σ. Ελιοτ, τον Μαγιακόφσκι και τον Μπρεχτ. Μαζί με τον Σικελιανό και τον Καζαντζάκη έχουν την ίδια ποιητική ποιότητα, το ίδιο όραμα, τους ίδιους ρυθμούς. Αν οι δύο έλληνες ποιητές του θεάτρου υστερούν κάπου, είναι η σκηνική αποτελεσματικότητα, θα έλεγα απουσιάζει η σκηνική χρόνωση, το μέτρο στην αρχιτεκτονική των σκηνών και στην κυρίως διάρκεια των μονολόγων. Για τους αμφιβάλλοντες μια σύγκριση κειμένων δεν βλάπτει και διαθέτουμε αξιόλογες μεταφράσεις των ξένων ποιητών θεάτρου που ανέφερα, όπως έχουμε και θαυμάσιες παραστάσεις έργων τους. Τι λείπει από τους δύο δικούς μας ποιητικούς κολοσσούς; Λείπει η σκηνική πείρα. Η δοκιμασία της σκηνής. Στον έξοχο τόπο που ζούμε, με τις μιζέριες και τους ανταγωνισμούς και τους αποκλεισμούς, πολιτικούς και άλλους, οι δύο μεγάλοι μας συγγραφείς και ποιητές του θεάτρου αποκλείστηκαν, κυρίως για πολιτικούς και πολιτικάντικους λόγους από τη χαρά να δουν παιγμένα τα έργα τους. Για τον Καζαντζάκη αναφέρθηκα ήδη σ΄αυτή τη σειρά άρθρων.