Η Μόσχα εμπαίζει πλέον ανοιχτά τη Δύση

Στις 7 Σεπτεμβρίου του 2020, η 38χρονη Μαρία Κολεσνίκοβα, ένα από τα βασικά πρόσωπα της αντιπολίτευσης στον λευκορώσο δεσπότη Αλεξάντερ Λουσακένκο, απήχθη με κινηματογραφικό τρόπο από τη μυστική αστυνομία στο Μινσκ. Λίγες ώρες μετά, την οδήγησαν, μαζί με δύο ακόμη αντιφρονούντες, στα σύνορα με την Ουκρανία. H ιδέα ήταν να εκδιωχθούν και οι τρεις αυτοί ταραξίες από τη χώρα τους, να ακολουθήσουν στον δρόμο της εξορίας τόσους και τόσους άλλους λευκορώσους αντικαθεστωτικούς. Οταν όμως το όχημα σταμάτησε στον μεθοριακό σταθμό, η Μαρία Κολεσνίκοβα πήδηξε έξω και έσχισε το διαβατήριό της: χωρίς χαρτιά, ο εκπατρισμός της ήταν αδύνατος. Εκτοτε, σαπίζει σε μία φυλακή του Μινσκ. Την ίδια θαρραλέα επιλογή έκανε και ο Αλεξέι Ναβάλνι, μεταξύ εξορίας και φυλακής διάλεξε ουσιαστικά το δεύτερο. Γιατί όταν ανακοίνωσε πως θα επέστρεφε στη Μόσχα, έπειτα από πέντε μήνες ανάρρωσης στο Βερολίνο από τη δηλητηρίασή του με Νόβιτσοκ, σίγουρα μπορούσε να φανταστεί ποια θα ήταν η συνέχεια: ο Ναβάλνι συνελήφθη με το που βγήκε από το αεροπλάνο, στις 17 Ιανουαρίου, και καταδικάστηκε την Τετάρτη σε δύο χρόνια και οκτώ μήνες φυλάκιση με το άλλοθι ότι παραβίασε, όσο ανέκαμπτε στη Γερμανία, τους όρους αναστολής μιας ποινής που του είχε επιβληθεί – σε μία κατασκευασμένη, σύμφωνα με το ΕΔΑΔ, δίκη – το 2014. Γιατί αποφάσισε να επιστρέψει, παρά τις επανειλημμένες προειδοποιήσεις των ρωσικών αρχών; Γιατί εξορία σημαίνει πολιτικός θάνατος: όπως σημειώνει στη Monde η Φρανσουά Φρεσόζ, ένα σύνθημα που λέγεται στην εξορία δεν ακούγεται εκεί όπου πρέπει. Από τη φυλακή, όμως, ο Ναβάλνι μπόρεσε να καλέσει τους υποστηρικτές του να διαδηλώσουν, μπόρεσε να τους πει «Μη φοβάστε». «Μη στενοχωριέσαι. Ολα θα πάνε καλά», φώναξε στη σύζυγο και θερμότερη υποστηρίκτριά του, τη Γιούλια, λίγο πριν τον απομακρύνουν σιδηροδέσμιο οι αστυνομικοί από το δικαστήριο, την Τετάρτη. Θα πάνε όμως; Και τι ρόλο μπορεί και προτίθεται να παίξει σε αυτό η Δύση, πέρα από τις λεκτικές καταδίκες και τις πιέσεις για την απελευθέρωση του διασημότερου, πλέον, πολιτικού κρατούμενου παγκοσμίως;