Ηχοδύναμα

Πιάνο ντούο Μπράχα Εντεν – Αλεξάντερ Ταμίρ: οι πλήρεις ηχογραφήσεις στην Decca, 12 cd

Το πιάνο ντούο Εντεν – Ταμίρ γεννήθηκε στη Μουσική Ακαδημία των Ιεροσολύμων το 1955, όταν οι δύο μουσικοί σπούδαζαν μαζί πιάνο, μαθητές του Αλφρεντ Σρέντερ, ο οποίος ήταν μαθητής του Σνάμπελ. Ο Σρέντερ έδωσε την ιδέα στους δύο μουσικούς να φτιάξουν αυτό το σχήμα. Και, λίγο καιρό μετά, βρέθηκαν σε ένα από τα πιο σημαντικά μουσικά κέντρα της Αμερικής, στο Ασπεν του Κολοράντο, απ’ όπου και ξεκίνησε η μοναδική καριέρα τους, που τους οδήγησε να ταξιδέψουν σε πάμπολλες χώρες για συναυλίες και διδασκαλία. Οταν το Ισραήλ και η Κίνα απέκτησαν διπλωματικές σχέσεις το ντούο ταξίδεψε για να δώσει μαθήματα στο Πεκίνο, κάτι που ήταν εξαιρετικά σπάνιο σε τόσο πρώιμη εποχή. Ομως, τουλάχιστον στην περίπτωση του Αλεξάντερ Ταμίρ, η πολιτική είχε ήδη επηρεάσει τη ζωή του πολύ πιο νωρίς με εξαιρετικά επώδυνο τρόπο. Γεννημένος το 1931 το Βίλνο της Πολωνίας, ο «Αλεκ» έζησε στο γκέτο της πόλης κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής βιώνοντας όλη τη φρίκη της. Οταν, μετά τον πόλεμο, η οικογένειά του έφυγε για το Ισραήλ, άλλαξε το πραγματικό του όνομα, που ήταν Βολκοβίσκι, σε Ταμίρ επειδή δεν ήθελε τίποτα να του θυμίζει όσα είχε περάσει. Και χρειάστηκαν δεκαετίες μέχρι να μιλήσει για πρώτη φορά για αυτά. Η καριέρα των δύο μουσικών εκτινάχθηκε το 1958 μετά από πρόσκληση του Εντ Σάλιβαν να εμφανιστούν στο τηλεοπτικό του πρόγραμμα από το οποίο είχαν περάσει οι πάντες σε όλα τα είδη της μουσικής, συμπεριλαμβανομένης της Μαρίας Κάλας και των Μπιτλς. Τότε ήρθε και το συμβόλαιο με την DECCA που οδήγησε στις ηχογραφήσεις που, για πρώτη φορά, περιλαμβάνονται εδώ στο σύνολό τους και που οι περισσότερες εκ των οποίων δεν έχουν κυκλοφορήσει διεθνώς στην εποχή του cd. Πρόκειται συνεπώς για μία έκδοση με υλικό ιδιαίτερης σπανιότητας – όμως η αξία του δεν προέρχεται από αυτό, αλλά από τον τρόπο που παίζουν οι Εντεν και Ταμίρ. Η κρυστάλλινη καθαρότητα, η αυστηρές δομές, η ακρίβεια, αλλά, μαζί και η ευαισθησία τους στον ήχο, είναι υποδειγματικές. Είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς μεγαλύτερη ομοιογένεια σε όλα τα επίπεδα από αυτή που συναντά εδώ. Είτε παίζοντας σε τέσσερα χέρια, είτε σε δύο πιάνα, αυτό που φτάνει στον ακροατή είναι ένα ενιαίο πλέγμα ήχων με εξαιρετική προσωπικότητα, κάτι στο οποίο, εκτός από το σπάνιο ταλέντο των δύο μουσικών, έχει ευεργετηθεί και από τις υπέροχες ηχογραφήσεις της DECCA, πολλές εκ των οποίων έγιναν στη «βάση» τους στη Γενεύη, στο υπέροχο και μοναδικής ακουστικής Victoria Hall – και είναι ένα είδος συνόλου που είναι δύσκολο να αποτυπωθεί καλά. Μία υπέροχη έκδοση που αξίζει να ακούσει κανείς, με ένα πολύ ευρύ φάσμα έργων από τον Μότσαρτ μέχρι τον Ραχμάνινοφ, τον Στραβίνσκι, που δούλεψαν μαζί του, ή τον Μπάρτοκ, αλλά και μία σειρά από έξοχες ηχογραφήσεις γαλλικών έργων. Οσο για τους διάσημους χορούς του Μπραμς και του Ντβόρζακ, είναι απλώς μαγευτικοί.