Επαναλαμβάνοντας τα λάθη της δεκαετίας του 1990

Η επιτάχυνση του πολιτικού χρόνου είναι ένα από τα κύρια χαρακτηριστικά των εξελίξεων στην εσωτερική πολιτική σκηνή της Τουρκίας, η οποία θυμίζει όλο και περισσότερο τη δεκαετία του 1990. Γεγονότα με σημείο αναφοράς το κουρδικό ζήτημα κυριαρχούν στην επικαιρότητα. Από τη μια ξεχωρίζει η απόφαση του ανώτατου διοικητικού δικαστηρίου να επικυρώσει την κατάργηση του «όρκου του μαθητή», απορρίπτοντας την προσφυγή εναντίον της σχετικής διοικητικής πράξεως. Ενα από τα σύμβολα του αντικληρικαλιστικού κεμαλιστικού εθνικισμού, ο «όρκος του μαθητή» (ögrenci andi), ο οποίος απαγγελλόταν υποχρεωτικά σε όλα τα δημοτικά σχολεία από το 1933, καταργήθηκε τον Σεπτέμβριο του 2013 στα πλαίσια ενός «πακέτου εκδημοκρατισμού» για την ειρηνική λύση του Κουρδικού. Η απόφαση αυτή είχε τότε εξοργίσει κεμαλιστές και ακροδεξιούς, ενώ είχε τύχει της εγκρίσεως των ισλαμιστών και των μειονοτήτων. Δεδομένων των σχέσεων δικαστικής και πολιτικής εξουσίας στην Τουρκία, είναι σαφές ότι η απόφαση αυτή έτυχε της εγκρίσεως της τουρκικής κυβερνήσεως. Την ίδια στιγμή ο εισαγγελέας του ανώτατου ακυρωτικού δικαστηρίου άσκησε δίωξη ενώπιον του Συνταγματικού Δικαστηρίου για την απαγόρευση του φιλοκουρδικού Δημοκρατικού Κόμματος των Λαών (Halklarin Demokratik Partisi – HDP) και τη στέρηση των πολιτικών δικαιωμάτων 687 στελεχών του. Αυτή η κίνηση αποτελούσε πάγιο αίτημα του ακροδεξιού Κόμματος Εθνικιστικής Δράσεως (Milliyetçi Hareket Partisi – MHP) και έλαβε χώρα την παραμονή του τακτικού συνεδρίου του κόμματος, ώστε να μπορεί να εκληφθεί ως «κίνηση καλής θελήσεως» του μείζονος προς τον ελάσσονα κυβερνητικό εταίρο. Οι ενδοιασμοί της κυβερνητικής παρατάξεως αφορούσαν περισσότερο την πιθανότητα να επωφεληθούν εκλογικώς τα κόμματα του συνασπισμού της αντιπολιτεύσεως, αλλά εκάμφθησαν, δεδομένων των αυξανόμενων πιέσεων του ΜΗΡ. Την ίδια στιγμή, στο τουρκικό κοινοβούλιο αποφασίστηκε η έκπτωση από το βουλευτικό αξίωμα του βουλευτή του HDP Ομέρ Φαρούκ Γκεργκερλίογλου λόγω μιας κοινοποίησης που έκανε στο Twitter το 2016 υπέρ της ειρηνικής λύσεως του Κουρδικού. Ο τουρκικής καταγωγής, ισλαμιστικών πολιτικών καταβολών και ιατρός το επάγγελμα Γκεργκερλίογλου είχε συγκεντρώσει τη γενική εκτίμηση για τη μαχητική υπεράσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ως ηγετικό στέλεχος μη κυβερνητικών οργανώσεων. Η εκλογή του με το ψηφοδέλτιο του HDP ήταν ένδειξη του ανοίγματος του φιλοκουρδικού πολιτικού κινήματος προς την τουρκική κοινωνία. Η στάση του υπέρ χιλιάδων διωκομένων υπό το καθεστώς εκτάκτου ανάγκης μετά την απόπειρα πραξικοπήματος της 15ης Ιουλίου 2016 τον ξεχώρισε ανάμεσα στα μέλη του τουρκικού κοινοβουλίου αλλά και τον έθεσε στο στόχαστρο του κυβερνητικού συνασπισμού.