Από τον Βίνκελμαν στον Μαιζών

Ουδείς υπάρχει (ελπίζει κανείς) στη σημερινή Ελλάδα που να μη θυμάται τη Ναυμαχία του Ναυαρίνου. Τα ονόματα του Κόδριγκτον, του Χέυδεν και του Δεριγνύ, των τριών ναυάρχων του Ενωμένου Στόλου που το 1827 διέλυσε εκείνον της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, παραμένουν επίσης γνωστά. Σίγουρα λιγότερο γνωστή είναι η δαιδαλώδης διπλωματική πορεία που οδήγησε στο Ναυαρίνο, το οποίο είναι προϊόν μεταστροφής της ευρωπαϊκής πολιτικής. Κατέστη δυνατό μόνον αφότου η Βρετανία πήρε τη σκυτάλη του πρωταγωνιστή από την Αυστροουγγαρία. Αντίστοιχα, η συλλογική μνήμη έχει καταγράψει τον ελβετό τραπεζίτη και φίλο του Καποδίστρια Εϋνάρδο για τη μεγάλη συμβολή του στην ελληνική ανεξαρτησία. Φυσικά, μέσα από το συγκλονιστικό έργο του για την Επανάσταση οι Ελληνες θυμούνται το όνομα Ευγένιος Ντελακρουά: ο γάλλος ζωγράφος είναι κομμάτι της ελληνικής εθνικής μνήμης. Τέλος, ο μέγας σταρ ήταν, είναι και θα είναι ο Λόρδος Βύρων. Και δικαίως. Και κάπου εκεί τελειώνει η επαφή της κοινής συνείδησης με τον Φιλελληνισμό. Μα εκείνα που παραμένουν ευρέως άγνωστα στη σημερινή Ελλάδα είναι πολλά και καθοριστικά. Αγνωστα τόσο ως ονόματα όσο και ως ρεύματα, ως διεργασίες εντός του Φιλελληνισμού, που υπήρξε ένα κίνημα εντελώς μοναδικό στη διεθνή ιστορία. Τόσο, που ζούμε το παράδοξο να τον θυμούνται σήμερα περισσότερο οι χώρες παραγωγής του, απ’ ό,τι η χώρα ευργετικής υποδοχής του, η Ελλάδα.