Το καλύτερο χειρότερο πολίτευμα

Εν είδει συνειρμικού αυτοματισμού, όποτε πλησιάζουμε σε κάποια μαύρη επέτειο κατάλυσης του κοινοβουλευτικού μας πολιτεύματος – είτε την 4^η Αυγούστου, είτε την 21^η Απριλίου – δύο θρυλικές ρήσεις επανέρχονται στη σκέψη μας και τη γονιμοποιούν, λες κι εκβάλουν από δύο παράλληλα αρδευτικά κανάλια. Η πρώτη είναι παγκοσμίως γνωστή και η πατρότητά της αποδίδεται σε έναν από τους μέγιστους παραδοξολόγους του 20^ου αιώνα, τον Ουίνστον Τσόρτσιλ, που διακρίθηκε τόσο για το θάρρος όσο και για το χιούμορ του – μολονότι ο ίδιος αποδίδει την πατρότητα σε άλλον, δίχως να τον κατονομάζει. Εχει διαδοθεί σε διάφορες παραλλαγές, λιγότερο ή περισσότερο «πειραγμένες», αλλά ιδού η ακριβής του διατύπωση στη Βουλή των Κοινοτήτων, την 11η Νοεμβρίου του 1947, σε πιστή μετάφραση: «Πολλές μορφές διακυβέρνησης έχουν δοκιμαστεί και θα δοκιμαστούν σε αυτόν τον κόσμο της αμαρτίας και της θλίψης. Κανένας δεν υποκρίνεται ότι η δημοκρατία είναι τέλεια ή πάνσοφη. Πράγματι έχει ειπωθεί ότι η δημοκρατία είναι η χειρότερη μορφή διακυβέρνησης εάν εξαιρέσεις όλες τις άλλες μορφές διακυβέρνησης που έχουν δοκιμαστεί από καιρού εις καιρόν». Συμπυκνωμένο ως ευφυολόγημα -«το καλύτερο χειρότερο πολίτευμα» – το παράδοξο του Τσόρτσιλ διατηρεί κι επαυξάνει τη διαχρονική του ισχύ.