Η αυτοκτονία της Τουρκίας

Στη βιβλιογραφία αποκαλείται «Επιτήδειος Ουδέτερος»: ο όρος περιγράφει την πολιτική της Τουρκίας του Κεμάλ έναντι των Μεγάλων Δυνάμεων και έγινε διάσημος από το βιβλίο του Φρανκ Βέμπερ για τη στάση της Τουρκίας στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Ομως, η πολιτική αυτή πάει λίγο πιο πριν, στον Κεμάλ. Περιγράφει τον τρόπο με τον οποίο ο ιδρυτής της σύγχρονης Τουρκίας κινήθηκε με ευελιξία ανάμεσα στα έντονα συγκρουσιακά συμφέροντα των ισχυρών κρατών της Δύσης, της Μεσευρώπης και της Ρωσίας. Ο Κεμάλ είχε κατανοήσει το ολοκληρωτικό σφάλμα της Τουρκίας να συνταχθεί με τη Γερμανία στον Πρώτο Παγκόσμιο και να στραφεί κατά της Δύσης. Και επένδυσε σε μία νέα διπλωματία που η ουσία της ήταν να μπορεί να παίρνει κάτι απ’ όλους χωρίς, στην πραγματικότητα, να δίνει τίποτα σε κανέναν, πέρα από χαμόγελα και ανατολίτικες υποσχέσεις σε όλους. Είναι η πολιτική με την οποία η Τουρκία έμεινε έξω από τον Δεύτερο Παγκόσμιο, αλλά θέλησε λίγες εβδομάδες πριν από το τέλος του να μετέχει στην ομάδα των νικητών. Πολιτική που δέσποσε επί δεκαετίες, μέχρι και τις αρχές του 21ου αιώνα. Μία εκδοχή της ακολούθησε η Τουρκία και σε όλη τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου με μεγάλη επιτυχία. Με αυτήν ως βάση ξεκίνησε και πορεύθηκε και ο Ερντογάν κατά την πρώτη δεκαετία της εξουσίας του. Τελικά, η εγκατάλειψή της ήταν που έφερε τη χώρα του στο πιο δυσμενές σημείο των τελευταίων εκατό χρόνων από πλευράς ισορροπίας με τις σημερινές Μεγάλες Δυνάμεις, ιδίως της Δύσης, που είναι άλλωστε και εκείνες που εν προκειμένω μετράνε περισσότερο.