Η λαϊκή τέχνη των ακροπρώρων

Ορθώνεται άφοβη μπροστά στο ανεξερεύνητο πέλαγο. Καρφωμένη στην πλώρη είναι η προσωποποιημένη ψυχή του καραβιού που διώχνει το κακό, προστατεύει το πλήρωμα, φέρνει πλούτη και δύναμη στον καραβοκύρη, αλλά και τη νίκη σε καιρό πολέμου. Καλοσυνάτη και γαλήνια ακούει στο όνομα «ακρόπρωρο» και οι περισσότεροι από εμάς τη γνωρίζουμε ως «φιγούρα» ή «γοργόνα». Αυτό το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό κάθε – κυρίως – ξύλινου πλοίου με τα ζωηρά χρώματα και χωρίς βαθιά κοιλώματα, ώστε να κυλά χωρίς εμπόδια στο κύμα, με τα λιτά χαρακτηριστικά και τις με προσοχή αποδοσμένες λεπτομέρειες από το χέρι του λαϊκού τεχνίτη, έχουμε συνηθίσει να το βλέπουμε αποκομμένο από τη φυσική του θέση, με αποτέλεσμα συχνά να χάνει την ορμή και τη ζωντάνια του. Η ξεχωριστή του ιστορία ξετυλίγεται μέσα από τη μελέτη «Καραβοκύρηδες και Ακρόπρωρα του 1821» (εκδ. Καπόν) που φέρει μια υπογραφή-έκπληξη: του αρχαιολόγου, καθηγητή και ανασκαφέα της καλύτερα σωζόμενης ελληνιστικής πόλης στην Ελλάδα, της Αρχαίας Μεσσήνης, Πέτρου Θέμελη.