Ο συμπαθής χρήσιμος ή ο αποκρουστικός αναγκαίος;

Η τουρκική πολιτική αναπτύσσεται σε μακροεπίπεδο, για τον χειρισμό του συμμαχικού – νατοϊκού παράγοντα, ιδίως των ΗΠΑ. Μπορεί όμως προσεκτικά και επιμελημένα να κινείται και σε ένα βραχυεπίπεδο, που στοχεύει στη συγκρότηση ωφέλιμου, ενεργού ζωτικού χώρου. Οργανωμένα, ποδηγετεί χώρες, χρησιμοποιώντας μεγάλο εύρος μέσων. Με την ισχυρή μουσουλμανική μειονότητα, παραλύει την πολιτική ανεξαρτησία της Βουλγαρίας (εκτός του ότι υποσκάπτει και τη Συμφωνία των Πρεσπών, η οποία μπορεί να αποκολλήσει τη Βόρεια Μακεδονία από τον τουρκοκεντρικό βραχίονα). Στην Αλβανία χρηματοδοτεί σχολεία, τηλεοπτικά προγράμματα, επιχειρηματικές δράσεις, ναυτική βάση. Χρηματοδοτεί, γενικά, στρατιωτικές και πολιτικές δράσεις σε πολλές χώρες, χρησιμοποιεί ακόμα και ένα είδος πολιτιστικής διείσδυσης, με τουρκικά προϊόντα μυθοπλασίας να διεκδικούν τον τηλεοπτικό καταναλωτή. Τορπιλίζει, ανακατευθύνει, δημιουργεί όρους κυριαρχίας.