«Τέχνη σε δύσκολο καιρό»

Σαν αύριο 23 Ιουλίου 1996 έφυγε από τη ζωή η Αλίκη Βουγιουκλάκη και σαν τη Δευτέρα 26 Ιουλίου 1992 μας άφησε θεατρικά ορφανούς η Τζένη Καρέζη. Κάθε φορά που σκέφτομαι τη χρονολογική συγκυρία μπερδεύω τη χρονολογική περίοδο που εθιμικά οι ελληνικοί θίασοι ξεκινούν τις θερινές παραστάσεις, τις περιοδείες, την Επίδαυρο, το Ηρώδειο. Ετσι ο μήνας που απεδήμησαν οι δύο δημοφιλέστερες πρωταγωνίστριες στη σύγχρονη ιστορία του θεάτρου μας (το παλιότερο ανάλογο δίδυμο ήταν η Βερώνη και η Παρασκευοπούλου) συνέπιπτε με τις εξόδους των θιάσων τους στα θερινά θέατρα όλης της Ελλάδας. Αλλά τις μέρες αυτές τιμούμε τη μνήμη των σημαντικών αυτών θεατρικών προσωπικοτήτων. Θα μου επιτραπεί εν πρώτοις να σημειώσω πως υπήρξαν στενές φίλες μου, παρόλο που η ανόητη παράδοση, και όχι μόνο στην Ελλάδα, θεωρεί εχθρικά στρατόπεδα τη θεατρική πράξη και την κριτική της αποτίμηση. Συχνά η δημοφιλία των ηθοποιών θίγεται από μια αρνητική κριτική, αλλά κατά κανόνα ένας κριτικός δεν είναι εκ των προτέρων αντίθετος ή αρνητικός με μια θεατρική παραγωγή. Πολλοί συνεργάτες της Μαρίκας Κοτοπούλη, όταν κυριαρχούσε εκείνη στη θεατρική αγορά και στην κριτική ο μέγας Φώτος Πολίτης, όταν μια κριτική του ήταν αρνητική, η Κοτοπούλη έκανε μια δημόσια δήλωση ή συνέντευξη στις εφημερίδες και τον κατηγορούσε για προκατάληψη ή άγνοια. Το άλλο πρωί όριζε πρόβες για το έργο που παιζόταν, λέγοντας «έχει δίκιο το θηρίο, ας προσπαθήσουμε να βελτιώσουμε τα λάθη μας».