Στα επενδυτικά σχέδια της κοινοπραξίας των «Total – ExxonMobil – Ελληνικά Πετρέλαια» για τις δύο θαλάσσιες παραχωρήσεις «Νότια» και «Νοτιοδυτικά» της Κρήτης και τη διπλωματική πολιτική της κυβέρνησης βρίσκεται η τελευταία ευκαιρία για να μείνει ανοικτός ο φάκελος της έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων στην Ελλάδα.

Το φιλόδοξο πλάνο για την αξιοποίηση των κοιτασμάτων φυσικού αερίου και πετρελαίου στη χώρα μας, που ξεκίνησε να ξεδιπλώνεται πριν από 10 με 11 χρόνια μάλλον κλείνει άδοξα. Ο απρόβλεπτος παράγοντας της πανδημίας που οδήγησε πέρυσι σε κατάρρευση την αγορά του «μαύρου χρυσού» και η στρατηγική της ΕΕ για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής με την προώθηση πολιτικών περιορισμού των ορυκτών καυσίμων πρόλαβαν τα όποια επενδυτικά σχέδια ξένων και ελληνικών πετρελαϊκών ομίλων που τοποθετήθηκαν στα 12 blocks. Πρόκειται για θαλάσσιες και χερσαίες περιοχές που παραχώρησε την τελευταία δεκαετία το ελληνικό Δημόσιο κατόπιν διεθνών διαγωνισμών για την παραχώρηση δικαιωμάτων έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων. Οι έρευνες σε κάποιες μετατίθενται χρονικά όλο και πιο πίσω, ενώ σε άλλες οι επενδυτές που τις έχουν μισθώσει «τρέχουν» σχέδια εξόδου…  

Νεότερες εξελίξεις που καθορίζουν την τύχη και το μέλλον της έρευνας των ελληνικών κοιτασμάτων, συνέβησαν την περασμένη εβδομάδα. Πληροφορίες, που δεν διαψεύδονται, φέρουν τη Repsol να δρομολογεί την αποχώρησή της και από το τελευταίο block όπου συμμετείχε. Ο λόγος για τη θαλάσσια παραχώρηση «Ιόνιο», όπου ο ισπανικός πετρελαϊκός κολοσσός συμμετείχε εξ ημισείας με τα Ελληνικά Πετρέλαια. Ο όμιλος της Μαδρίτης από τις αρχές της χρονιάς είχε φανερώσει στη διεθνή επενδυτική κοινότητα τις προθέσεις του για περιορισμό της έκθεσής του στο upstream. Η διοίκηση αναθεώρησε τα επενδυτικά της πλάνα ελέω της πανδημίας και του ευρωπαϊκού Green Deal βγάζοντας εκτός του χαρτοφυλακίου της 14 από τις 28 χώρες όπου διαθέτει δικαιώματα έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων. Ανάμεσα σε αυτές είναι και η Ελλάδα. Ετσι προχώρησε συμφωνία με τον έλληνα εταίρο της, την Energean, για την από κοινού επιστροφή στο ελληνικό Δημόσιο της χερσαίας παραχώρησης «Αιτωλοακαρνανία» αλλά και για τη μεταβίβαση του μεριδίου της στο block «Ιωάννινα». Η αποχώρηση και από το «Ιόνιο» είναι η τελευταία κίνηση εξόδου της από την Ελλάδα και πια η τύχη της ενδιαφέρουσας γεωλογικής δομής του συγκεκριμένου θαλάσσιου «οικοπέδου» βρίσκεται στα χέρια του πρώην συνεταίρου της, των Ελληνικών Πετρελαίων.

Τα ΕΛΠΕ από την άλλη πλευρά δεν κρύβουν τις προθέσεις τους για αποεπένδυση από το μεγαλύτερο μέρος των παραχωρήσεων που έχουν μισθώσει. Ηδη στο πιο ώριμο θαλάσσιο block που διαθέτουν με τη συμμετοχή και της Energean, έχουν ζητήσει και μεταθέσει την πρώτη ερευνητική γεώτρηση για τον Ιανουάριο του 2023. Οι δύο προαναφερόμενες εταιρείες που κατέχουν και το «bock 2» δυτικά της Κέρκυρας έχουν μεταθέσει τις έρευνες της πρώτης φάσης για τον Μάρτιο του 2023. Τα ΕΛΠΕ έχουν πάρει επίσης παράταση έως τον Σεπτέμβριο του 2021 και για την παραχώρηση «ΒΔ Πελοπόννησος». Πηγές θέλουν τα Ελληνικά Πετρέλαια να εξετάζουν το ενδεχόμενο ακόμη και της αποχώρησης από τη θαλάσσια παραχώρηση του Ιονίου, μετά τη διαφαινόμενη έξοδο της Repsol.

Η Energean, ένας εκ των μεγάλων επενδυτών στις ελληνικές παραχωρήσεις, διατηρεί τη συμμετοχή της στο χερσαίο «οικόπεδο» των Ιωαννίνων, ενώ μεγάλη γραφειοκρατική ταλαιπωρία έχει υποστεί και για το bock «Κατάκολο» για το οποίο περιμένει εδώ και 20 μήνες την έγκριση της Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων.

Η μοναδική ευκαιρία για να μείνει ζωντανό το σχέδιο της έρευνας των ελληνικών κοιτασμάτων είναι οι δύο θαλάσσιες παραχωρήσεις «Νότια» και «Νοτιοδυτικά» της Κρήτης.

Σύμφωνα με πληροφορίες, η κοινοπραξία που έχει τα δικαιώματα «Total – ExxonMobil – ΕΛΠΕ» δεν σκοπεύουν να αποχωρήσουν. Βάσει νομοθεσίας το τελευταίο νομικό παράθυρο για την υλοποίηση της πρώτης φάσης του ερευνητικού προγράμματος στις πολλά υποσχόμενες περιοχές ως προς την ύπαρξη και την ποσότητα κοιτασμάτων είναι ο χειμώνας 2021-2022. Πηγές θέλουν την κοινοπραξία με επικεφαλής τους Γάλλους της Total να ετοιμάζονται για τη διενέργεια σεισμικών ερευνών με ειδικό σκάφος. Ο ακριβής χρόνος διενέργειάς τους κρατείται ως επτασφράγιστο μυστικό.