Ο τελευταίος κληρονόμος της λογοτεχνίας του «ανοίκειου»

Η τεχνική της αποξένωσης – ή καλύτερα αποοικειοποίησης – έχει, από τον καιρό του Κάφκα, μακρά παράδοση στο σύγχρονο μυθιστόρημα. Τυπικότερος εκπρόσωπός της μπορεί να θεωρηθεί ο Βλαντιμίρ Ναμπόκοφ, με τη ματιά του ξένου που αναθέτει στους κεντρικούς ήρωές του. Ρώσος εμιγκρές στη Δυτική Ευρώπη και αργότερα στην Αμερική – που κατάφερε μάλιστα να γράφει και να διδάσκει στα αγγλικά σαν να επρόκειτο για τη μητρική του γλώσσα – ο Ναμπόκοφ παραχωρούσε στον εαυτό του το σταθερό προνόμιο της έκπληξης. Στη Λολίτα, στο Πνιν και σε μια δεκάδα άλλων μυθιστορημάτων επανανακάλυπτε την αλήθεια κοινότατων αντικειμένων υπό μια εντελώς νέα σκοπιά: μια ανοιχτή από τον αέρα ομπρέλα έμοιαζε με πενθούσα πάπια, το διχτάκι στο καλάθι του μπάσκετ ήταν ανεξήγητα τρύπιο. Το ίδιο ίσχυε για τα πρόσωπα και τις καταστάσεις που ενδύονταν ανοίκειους ρόλους, όπως όλοι πρακτικά οι πρωταγωνιστές στη Λολίτα. Ο Ουίλιαμ Φώκνερ, ο Ντ. Τζ. Σάλιντζερ, ο Φίλιπ Ντικ και άλλοι (για να μην αναφερθούμε εδώ σε επιφανή δείγματα παιδικής λογοτεχνίας και σε προσωποποίηση ζώων) χρησιμοποίησαν σε ποικίλα πλαίσια την τεχνική αυτή για  να δώσουν σάρκα και οστά στη φωνή παιδιών, καθυστερημένων, μεταναστών ή ακόμη ρομπότ και εξωγήινων. Η ανάτμηση της μερικότητας των υπάρξεών μας ήταν ο προγραμματικός τους στόχος.