Πώς επιβίωσαν οι ναζιστικές ιδέες μετά τους Ναζί

Η πρόσληψη του ναζισμού ως αναπόσπαστου κομματιού της ευρωπαϊκής ιστορίας που το γέννησε δεν είναι καινούργια. Πολύ μακριά από μια αρχική ερμηνεία (μετά τη λήξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου) που τον ήθελε «παρένθεση» που προκλήθηκε από μια τραγική σύμπτωση γεγονότων και συνθηκών, η ιστορική έρευνα έχει καταδείξει επαρκώς τις πολλαπλές συνάφειές του με κοινωνικά και διανοητικά φαινόμενα που προηγήθηκαν του Κακού. Υπό μία έννοια, η πρόσληψη του ναζισμού ως ενός «ατυχήματος», όπου μια σειρά από πράγματα πήραν καταστροφική κατεύθυνση όταν λόγω της κρίσης του Μεσοπολέμου «έσπασαν τα φρένα» που συγκρατούσαν τη βία, το μίσος και τον παραλογισμό, αποτελεί το θεωρητικό ξέπλυμα των όσων προηγήθηκαν και οδήγησαν στη φρίκη του Ολοκαυτώματος: του αντισημιτισμού, του ρατσισμού, της ευγονικής, του μίσους για τον διαφωτισμό και τη δημοκρατία. Αυτό το θεωρητικό ξέπλυμα δεν θα ήταν άτοπο να ιδωθεί ως το απαραίτητο συμπλήρωμα πολιτικών επιλογών που έτειναν στην ουσιαστική αθώωση ανθρώπων οι οποίοι στη μεταπολεμική κατάσταση των πραγμάτων επρόκειτο να είναι (και ήταν) αναμφίβολα χρήσιμοι. Ετσι λοιπόν, η προσεκτικά φιλοτεχνημένη λήθη μεταβλήθηκε σε δίδυμο αδερφό πολιτικών, για τις οποίες η δίκη της Νυρεμβέργης υπήρξε η συμβολική κορωνίδα της συναινετικής α-μνησίας. Αυτό ακριβώς το μοντέλο, που βασίστηκε αν όχι στη λήθη, σίγουρα στην επιλεκτική ανάγνωση του παρελθόντος, υπήρξε τόσο πετυχημένο που στην πορεία λειτούργησε ως μοντέλο για μια σειρά από αναγνώσεις «δυσάρεστων» και «άβολων» ιστορικών περιόδων, όπως στα καθ’ ημάς η επτάχρονη δικτατορία των συνταγματαρχών, η οποία επίσης προβλήθηκε ως ένα «ατυχές διάλειμμα» και όχι ως κορύφωση πραγματικοτήτων που υπήρξαν ηγεμονικές στη μετεμφυλιακή περίοδο.