Στις δηλώσεις του μετά την τρομοκρατική επίθεση στην Καμπούλ την περασμένη Πέμπτη, ο Τζο Μπάιντεν κατέληξε: «Κυρίες και κύριοι, έπειτα από είκοσι χρόνια ήταν ώρα να τερματιστεί αυτός ο εικοσαετής πόλεμος». Μια στιγμή που θύμισε κάτι από την Ιστορία.

Οι ΗΠΑ επενέβησαν στο Αφγανιστάν το 2001 για να εκδιώξεις τους τρομοκράτες. Το 2021, τα αμερικανικά στρατεύματα αποχωρούν με τους τρομοκράτες να έχουν επιστρέψει, παρατηρούν οι «Financial Times». Το γεγονός ότι είναι το Ισλαμικό Κράτος του Χορασάν και όχι η Αλ Κάιντα, δεν έχει μεγάλη διαφορά. Το Ισλαμικό Κράτος και ο βραχίονάς του στο Αφγανιστάν δεν υπήρχαν το 2001. Τα υπολείμματα της οργάνωσης του Οσάμα μπιν Λάντεν και οι φιλικά προσκείμενοι Ταλιμπάν, αποτελούν πλέον μετριοπαθείς ομάδες στο τρομοκρατικό σύμπαν.

Περισσότερα από 1 τρισεκατομμύριο δολάρια και 2/3 μιας γενιάς αργότερα, τα τραγικά γεγονότα που έχουν σχέση με την αποχώρηση από το Αφγανιστάν αποτελούν μέτρο για την τεράστια ανικανότητα των ΗΠΑ να πατάξουν την ισλαμιστική τρομοκρατία. Ομως, παρότι αυτή ήταν μια συνολική αποτυχία των τελευταίων αμερικανικών κυβερνήσεων, το όνομα του Μπάιντεν είναι εκείνο που θα συνδεθεί μαζί της. Και ο ίδιος κάνει την κατάσταση χειρότερη καθώς ενώ όλος ο κόσμος παρακολουθεί μια σχεδόν ανοργάνωτη αποχώρηση εκείνος δεσμεύεται ότι «η Αμερική δεν φοβάται». Υπάρχει μεγάλο χάσμα ανάμεσα σε μια ατσάλινη ρητορική και την πραγματικότητα μιας υπερδύναμης που υποχωρεί.

Οι συγκρίσεις με τον Τζίμι Κάρτερ γίνονται όλο και πιο συχνές. Βέβαια δεν λειτουργούν και ως πρόβλεψη για τη συνέχεια της θητείας Μπάιντεν. Ομως η καταστροφική επιχείρηση διάσωσης των ομήρων στο Ιράν το 1980 κρίνεται από τους ιστορικούς ως η προαναγγελία θανάτου της κυβέρνησής του. Στην πραγματικότητα έχασε την επανεκλογή λόγω της άσχημης κατάστασης της οικονομίας. Το φιάσκο του Κάρτερ στο Ιράν σημειώθηκε μόλις μερικούς μήνες πριν από την εκλογική του αναμέτρηση με τον Ρόναλντ Ρίγκαν. Ο Ρίγκαν μπόρεσε και επανήλθε πολιτικά από τη βομβιστική επίθεση που σκότωσε 241 αμερικανούς πεζοναύτες στη Βηρυτό το 1983, μόλις ένα χρόνο πριν αντιμετωπίσει και πάλι τους ψηφοφόρους και κέρδισε εν μέρει χάρη στην οικονομική ανάκαμψη.

Ομως η Αμερική είναι διαφορετική σήμερα απ’ ό,τι πριν από 41 χρόνια. Ο προκάτοχος του Κάρτερ Τζέεραλντ Φορντ δεν έκανε κριτική για την αποστολή στο Ιράν – Επιχείρηση Νύχια του Αετού – που εξελίχθηκε τόσο άσχημα. Και οι επικρίσεις του Ρίγκαν ήταν συγκρατημένες με τα σημερινά στάνταρ. Αντίθετα, ο Ντόναλντ Τραμπ που διαπραγματεύτηκε την ειρηνευτική συμφωνία της Ντόχα το 2020 με τους Ταλιμπάν – η οποία θα πρέπει να χαρακτηρισθεί ως ουσιαστική παράδοση – επιτέθηκε στον Μπάιντεν για την εκκένωση δεκάδων χιλιάδων Αφγανών οι οποίοι διακινδύνευσαν τη ζωή τους για να συνεργασθούν με τους Αμερικανούς. «Τι αποτυχία», είπε ο πρώην πρόεδρος. «Πόσους τρομοκράτες ακόμα θα φέρει ο Τζο Μπάιντεν στην Αμερική;».

Στην ομιλία του ο Μπάιντεν δάκρυσε όταν μίλησε για την αίσθηση της απώλειας των οικογενειών των νεκρών αμερικανών στρατιωτών. «Εχεις την αίσθηση ότι σε τραβά μια μαύρη τρύπα στη μέση του στήθους σας, δεν υπάρχει διέξοδος», είπε ο Μπάιντεν. Οι αναλυτές σχολίασαν πως ίσως ο Μπάιντεν περιέγραψε και το τι σημαίνει να είσαι πρόεδρος αυτή τη στιγμή.

Ο,τι κι αν συμβεί στο Αφγανιστάν, οι εχθροί του Μπάιντεν στο εσωτερικό των ΗΠΑ θα προσπαθήσουν να τον χαρακτηρίσουν Κάρτερ του καιρού μας. Το καλύτερο για εκείνον θα ήταν να προσπαθήσει να είναι αποδοτικός για τους Αμερικανούς σε άλλους τομείς, ιδιαίτερα την οικονομία. Αντίθετα με τους ισχυρισμούς του Μπάιντεν, ο πόλεμος στην τρομοκρατία δεν έχει τελειώσει.