Η λοβοτομή της τέχνης

Ενα πρωί, το 1995, οι κάτοικοι του πρόσφατα τότε επανενωμένου Βερολίνου είδαν το Ράιχσταγκ, το κτίριο του Γερμανικού Ομοσπονδιακού Κοινοβουλίου, το κτίριο – σύμβολο του ζόφου στον 20ο αιώνα, τυλιγμένο σε ύφασμα. Για κάποιους πρώην Δυτικοβερολινέζους, το θέαμα δεν ήταν νέο: είχαν ξαναδεί κάτι αντίστοιχο στο Πον Νεφ στο Παρίσι. Οι πρώην Ανατολικογερμανοί, που δεν είχαν τέτοιες παραστάσεις, είχαν μείνει με το στόμα ανοιχτό, βλέποντας αυτά τα 100.000 τετραγωνικά μέτρα υφάσματος να έχουν τυλίξει το κτίριο. Αλλο που δεν ήθελε βέβαια η Γερμανία, παρά να δει το Ράιχσταγκ και την ιστορία του να εξαφανίζονται από τη δημόσια θέα, χωρίς όμως να κατεδαφίζονται. Ενα μέγα ξέπλυμα της ιστορίας δύο ολοκληρωτισμών: και του ναζιστικού, αλλά και του κουμμουνιστικού, της Ανατολικής Γερμανίας, που τον ακολούθησε. Πάντως, για τον ίδιο τον Κριστό και τη σύζυγο και συνεργάτη του Ζαν Κλοντ, το πράγμα ήταν απλό: δεν υπήρχε κανένα μήνυμα, πολιτικό ή άλλο, δεν υπήρχε κανένα «βάθος», καμία αλληγορία, κανένας συμβολισμός. Το μόνο που τους απασχολούσε, όπως είχαν πει πολλές φορές, ήταν «να γίνει ο κόσμος ένα πιο όμορφο μέρος». Και, όπως ο ίδιος έλεγε, αυτό απαιτούσε πολύ θάρρος: «Ξέρετε ότι τα έργα μου δεν υπάρχουν; Δεν μένει τίποτα από αυτά. Εξαφανίζονται μόλις τελειώσουν. Απαιτείται πολύ μεγαλύτερο θάρρος για να δημιουργηθούν έργα που προορίζονται να εξαφανιστούν, απ’ ό,τι για έργα που προορίζονται για να μείνουν». Και αυτό, που αρνείται κάθε νόημα, υποτίθεται δεν έχει νόημα…