«Κούτζο συνέχεια δάκρυα κυλάει»

Ηταν 14 Δεκεμβρίου 1927 όταν η ανθρωπολόγος Ζόρα Νιλ Χέρστον πήρε το τρένο από τον σταθμό Πεν της Νέας Υόρκης με προορισμό το Μομπίλ, προκειμένου να πραγματοποιήσει μια σειρά συνεντεύξεων με τον τελευταίο αφρικανό επιζώντα από το τελευταίο αμερικανικό δουλεμπορικό καράβι – το «Κλοτίλντα». Το όνομά του ήταν Κοζόλα, όμως ήταν γνωστός ως Κούτζο Λούις. Είχε κρατηθεί ως σκλάβος για πεντέμισι χρόνια στο Πλατό-Μάγκαζιν Πόιντ της Αλαμπάμα, από το 1860 ως τη στιγμή που οι στρατιώτες των Βορείων τού είπαν πως είναι ελεύθερος. Πρόκειται για τον πρωταγωνιστή και αφηγητή στο βιβλίο «Barracoon» (από το όνομα της καλύβας όπου κρατούνταν οι σκλάβοι πριν μεταφερθούν στα πλοία), το οποίο κυκλοφόρησε σε πλήρη μορφή μόλις το 2018. Διαβάζοντας κάποιος την αφήγηση, όπου κυριαρχεί μάλιστα το ιδίωμα του Κοζόλα, «καταλαβαίνει αμέσως το πρόβλημα που είχαν μαζί του πολλοί μαύροι, χρόνια πιο πριν, ειδικά οι μαύροι διανοούμενοι και πολιτικοί ηγέτες. Καταγράφει ξεκάθαρα τις θηριωδίες στις οποίες επιδόθηκαν μεταξύ τους οι αφρικανικοί λαοί πολύ πριν οι αλυσοδεμένοι Αφρικανοί, τραυματισμένοι, άρρωστοι, αποπροσανατολισμένοι, πεινασμένοι, καταφθάσουν με τα καράβια σαν “μαύρο φορτίο” στην κολασμένη Δύση» γράφει στον πρόλογο η Αλις Γουόκερ. Από την ελληνική έκδοση, όπου συμπεριλαμβάνονται επίσης η κατατοπιστική εισαγωγή και το σημείωμα της επιμελήτριας Ντέμπορα Πλαντ, γλωσσάρι, επίμετρο και επιπλέον ιστορικό και λογοτεχνικό υλικό, το «Β» δημοσιεύει το απόσπασμα όπου η φυλή της Δαχομέης αιχμαλωτίζει τον Κοζόλα και άλλους ανθρώπους της φυλής του (σε πλάγιο λόγο η αφήγηση της Χέρστον).