Ευρωπαϊκό Συμβούλιο: ρόλος και Ελλάδα

Ποιος είναι τελικά ο ρόλος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου (της διάσκεψης κορυφής των ηγετών της Ευρωπαϊκής Ενωσης ); Η Συνθήκη ορίζει ότι «το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο παρέχει στην Ενωση την αναγκαία για την ανάπτυξή της ώθηση και καθορίζει τους γενικούς της προσανατολισμούς και προτεραιότητες» (άρθ. 15 ΣΕΕ). Ωστόσο το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο έχει χάσει τον πολιτικό του χαρακτήρα. Από το κατ’ εξοχήν πολιτικό όργανο της Ενωσης έχει ουσιαστικά υποβαθμισθεί σ’ ένα απλό Συμβούλιο σε επίπεδο αρχηγών κρατών ή κυβερνήσεων εξειδικευμένης ατζέντας χωρίς να νομοθετεί βέβαια. Η λίστα θεμάτων του Συμβουλίου που άρχισε χθες και ολοκληρώνεται σήμερα επιβεβαιώνει τη διαπίστωση αυτή: τιμές ενέργειας (ηλεκτρισμού, φυσικού αερίου, κ.λπ.), πανδημία Covid-19, κράτος δικαίου, εμπορικά θέματα, μετανάστευση, Cop 26 και Cop 15 (περιβάλλον), ψηφιακός μετασχηματισμός και φυσικά τρέχοντα θέματα εξωτερικής πολιτικής – θέματα που εμπίπτουν εν πολλοίς στο πεδίο των εξειδικευμένων Συμβουλίων Υπουργών. Ποια πολιτική συζήτηση προσανατολισμού να γίνει για τα θέματα αυτά; Απλώς πρόεδροι και πρωθυπουργοί εγκρίνουν τυπικά το σχέδιο Συμπερασμάτων που έχει προετοιμάσει η Επιτροπή Μονίμων Αντιπροσώπων (Coreper) και το Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων (GAC) με οριακές αλλαγές/προσθήκες. Αν και ομολογουμένως τα τελευταία χρόνια το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο βρίσκεται σε crisis mode συνεχώς. Από κρίση σε κρίση – οικονομική κρίση, κρίση πανδημίας και τώρα ενεργειακή κρίση και κρίση κράτους δικαίου/Πολωνία. Στο θέμα της ενεργειακής κρίσης που ενδιαφέρει άμεσα τον ευρωπαίο πολίτη, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο πήρε γενικές αποφάσεις με βάση το πακέτο μέτρων (toolkit) που πρότεινε η Επιτροπή που υπολείπονται όμως σημαντικά από τις απαιτήσεις της αγοράς για την ομαλοποίηση των τιμών( κοινή προμήθεια αερίου, κ.λπ.).