COP26: Είναι το net-zero ένας βολικός στόχος;

Η Σύνοδος για το Κλίμα στη Γλασκώβη έληξε μόλις πριν από λίγες ημέρες σε συνθήκες συγκρατημένης ανακούφισης αλλά και απογοήτευσης. Ο στόχος του 1,5 βαθμού ανώτατης υπερθέρμανσης παραμένει ζωντανός, αλλά δεν ανακοινώθηκαν μέτρα πιο δραστικά και ουσιαστικά. Συμφωνήθηκαν η μείωση των εκλύσεων μεθανίου και ο περιορισμός της αποδάσωσης καθώς και η επιτάχυνση των προσπαθειών για μείωση των αερίων θερμοκηπίου, χωρίς όμως συγκεκριμένες δεσμεύσεις από κάθε χώρα. Δεν συνυπογράφηκε συνθήκη απολιγνιτοποίησης μεταξύ των μεγάλων ρυπαντών χωρών, ούτε η αποεπένδυση από τα ορυκτά καύσιμα. Ενώ η οικονομική υποστήριξη των αναπτυσσόμενων χωρών που εν τέλει πλήττονται περισσότερο από την κλιματική αλλαγή, την οποία δημιούργησαν επί δεκαετίες οι αναπτυγμένες χώρες, καθυστερεί. Εκείνο όμως που αναδεικνύεται ως κομβικό θέμα στην εξέλιξη των διαπραγματεύσεων είναι η ποιότητα των ποσοτικών δεδομένων που παρουσιάζει κάθε χώρα στον ΟΗΕ ως τη συμμετοχή της στις παγκόσμιες εκλύσεις, με βάση την οποία προσδιορίζεται το net-zero, το μηδενικό ισοζύγιο άνθρακα. Σύμφωνα με την επιστημονική κοινότητα, αλλά όχι και τους πολιτικούς, ο ορισμός του net-zero είναι ξεκάθαρος – αθροιστικά οι εκλύσεις αερίων θερμοκηπίου από φυσικές διεργασίες, όπως τα δάση και η αγροτική παραγωγή, η χρήση γης, τα ηφαίστεια, η αποσύνθεση οργανικής ύλης, θα πρέπει να μην υπερβαίνουν την αποθήκευση άνθρακα μέσω φωτοσύνθεσης και ωκεάνιας απορρόφησης. Αρα, για τους φυσικούς επιστήμονες το net-zero ισοδυναμεί πρακτικά με μηδενικές καύσεις ορυκτών καυσίμων. Πολλές παρατυπίες όμως έχουν αναφερθεί στον τρόπο με τον οποίο διάφορες χώρες υπολογίζουν τις εκπομπές τους. Κάποιες δεν καταθέτουν αναλυτικές μετρήσεις, π.χ. η πιο πρόσφατη αναφορά από την Κίνα ήταν το 2014, ενώ 148 χώρες από τις περίπου 200 δεν κατέθεσαν καμία αναφορά για το 2019.