«Τα χειρότερα εγκλήματα γίνονται μέρα μεσημέρι»

«Το απομεσήμερο που πυροβόλησαν τον Λούκα ντε Ματέις στον επαρχιακό δρόμο για την Πιναούρα Γκράντε, περνούσε απ’ το τρίστρατο ο Τονίνο, μαζί με το γαϊδουράκι του». Είναι η αρχή του 14ου μυθιστορήματος που υπογράφει η Σώτη Τριανταφύλλου – από εκείνες που φιλοδοξούν να κλείσουν μέσα τους το πνεύμα του τόπου και το αίσθημα των χαρακτήρων που ακολουθούν. Αλλά την ίδια στιγμή είναι και απατηλή. Βρισκόμαστε στη μέση της αφήγησης, in media res. Η οδύσσεια που θα αφηγηθούν οι δύο βασικοί χαρακτήρες δεν διαθέτει φυσικά την επικότητα του πρωτοτύπου. Από τις ρωγμές της, ωστόσο, ανοίγεται ένας κόσμος οικείος στη «βαθιά Μεσόγειο» της βίας, της οπισθοδρόμησης, του πολιτικαντισμού. Σε πρώτη ανάγνωση, το κοινό στοιχείο ανάμεσα στον αστυνόμο Λούκα Ντε Ματέις και τη νεαρή Κοντσέττα Βιτάλε είναι η σικελική καταγωγή τους. Καθώς, όμως, ξεδιπλώνεται η «περιήγησή» τους σε έναν κόσμο ξένο – έναν κόσμο αυτοεξορίας – οι ήρωες μοιάζουν συμπληρωματικοί. Ζουν σε μια ανεστραμμένη Αρκαδία, όπου το άτομο οφείλει να υποτάσσεται σε νόμους αρχαϊκούς, νόμους του πλήθους, στα πολυβόλα της Μαφίας. Οι Σικελοί – ή μήπως και άλλοι μέσα στη μεσογειακή οικογένεια; – μιλούν χαμηλόφωνα, όχι επειδή έχουν καλούς τρόπους, αλλά επειδή είναι «καχύποπτοι και ύποπτοι». Ο Ντε Ματέις ισχυρίζεται ότι για τη σκληρότητά τους «δεν φταίει η φτώχεια αλλά το σκοτάδι της ψυχής». Η Κοντσέττα συμφωνεί: «Επειδή δεν ξέρουμε τίποτα πέρα απ’ το νησί μας νομίζουμε πως η ζωή είναι κακιά, ψυχρή κι ανάποδη σ’ ολόκληρο τον κόσμο». Αλλά, όπως συμβαίνει στα μυθιστορήματα που αντιστέκονται στη «μονοφωνία», και αυτή η εικόνα είναι απατηλή. Κάτω από τον ανελέητο σικελικό ήλιο, με τα εγκλήματα να συμβαίνουν στο φως του, οι μικροϊστορίες των μεμονωμένων αντιηρώων διασώζονται ως το πολύτιμο υλικό απ’ το οποίο είναι φτιαγμένα τα όνειρα. Σαν ένα μυθιστόρημα που οι αναγνώστες διαβάζουν πρώτα σε φωτορομάντζο. Οπως οι «Αρραβωνιασμένοι» του Μαντσόνι και η «Ιστορία ενός μαυροσκούφη» του Τζοβάννι Βέργκα, που αγοράζει στο τέλος η Κοντσέττα.