Ηταν μόλις χθες που το ΠΑΣΟΚ ξαναβαπτιζόταν ΚΙΝΑΛ σαν να ντρεπόταν για τη φθορά του ιστορικού ονόματός του. Χρειάστηκε λιγότερο από το ελάχιστο, δύσκολο είναι αλήθεια, διάστημα, του εγκλεισμού εξαιτίας του κορωνοϊού, για να ξαναγίνει η χθεσινή «ντροπή» σημερινή δόξα και ίσως αύριο ελπίδα διεξόδου από την κρίση. Πρόκειται για φαινόμενο.

Ξεκίνησε ως περιπαικτικό ψυχαγωγικό ξέσπασμα μιας συμπιεσμένης νεολαίας. Στα θερινά νυχτερινά στέκια της παιάνισε ξαφνικά ο ύμνος του ΠΑΣΟΚ ως σάλπισμα αντίστασης, εγκώμιο ελευθερίας και ωδική αναπόληση των ωραίων ημερών του πάλαι ποτέ ένδοξου παρελθόντος του δημιουργήματος Ανδρέα Παπανδρέου. Κι ας ήταν μεταξύ των αναπολούντων ηλικίες που δεν είχαν καν προλάβει να δουν τον ήλιο του ΠΑΣΟΚ να δύει.

Μετά τον θάνατο της Φώφης Γεννηματά απλώθηκε ως εθνικό πένθος που προσέλαβε διαστάσεις πολιτικής νοσταλγίας. Ποιος περίμενε ότι η σε τροχιά αποδρομής ευρισκόμενη ελάσσονα αντιπολίτευση θα γινόταν αίφνης το μοναδικό κόμμα που, υπό την υφιστάμενη συγκυρία, θα ανάκαμπτε δημοσκοπικά;

Από χθες η πολιτική νοσταλγία μοιάζει να μετουσιώνεται σε άδηλης πνοής και διάρκειας κοινωνικό ανακλαστικό. Ποιος να φανταζόταν πως ένας φθίνων κομματικός οργανισμός, αδιάφορος μέχρι πρότινος για τη συντριπτική πλειοψηφία της κοινής γνώμης, θα ξεσήκωνε από τον κυριακάτικο καναπέ κοντά στους 300.000 πολίτες για να ψηφίσουν τον νέο αρχηγό του σε πείσμα μάλιστα της νέας έξαρσης της πανδημίας;

Συμπέρασμα – μήνυμα πρώτο: η νοσταλγία, έστω κι αν ήταν απρόσμενη, μπορεί να γίνει ανά πάσα στιγμή ακαταμάχητη πολιτική δύναμη, ιδιαίτερα αν εμφανιστεί ως δύναμη ανανέωσης.

Συμπέρασμα – μήνυμα δεύτερον: υπάρχει μια κοινωνική μαγιά της οποίας η ζύμωση ενδέχεται να γεννήσει μια νέα ελληνική σοσιαλδημοκρατία. Θα εξαρτηθεί από την ποιότητα και την ανθεκτικότητα των ενζύμων που θα χρησιμοποιηθούν.

Το τρίτο συμπέρασμα είναι ερωτηματικό: θα έχει ο νέος ηγέτης τη στόφα και την ικανότητα να μεταβολίσει τα ένζυμα σε ανοδικά πολιτικά ρεύματα; Θα το μάθουμε σε μεγαλύτερο βάθος χρόνου από τις δημοσκοπήσεις της προσεχούς άνοιξης.

Μέχρι τότε ένα τελευταίο εκ πλαγίου, αλλά κρίσιμο συμπέρασμα: το εκλογικό σώμα στην Ελλάδα φαίνεται να διατηρεί στο ακέραιο τις ιδιαιτερότητες που το μετατρέπουν σε παραγωγό διαρκών εκπλήξεων. Μια από αυτές τις εκπλήξεις μπορεί να είναι και ο πρώτος της χθεσινής αναμέτρησης Νίκος Ανδρουλάκης. Αυτός δηλαδή που πέτυχε να εμφανιστεί ως αλλαγή και φρουράς και γενιάς.

Σε μια άλλη ευρωπαϊκή χώρα, τη Γαλλία των 67.000.000 κατοίκων και των 13 υπερποντίων κτήσεων, στις προχθεσινές εσωκομματικές εκλογές της εκεί συντηρητικής κεντροδεξιάς αντιπολίτευσης για την ανάδειξη του αντιπάλου του Μακρόν μόλις 150.000 μέλη συμμετείχαν. Κι ας επρόκειτο για μέλη μιας παράταξης που κυβέρνησε τη χώρα τις περισσότερες από τις μεταπολεμικές δεκαετίες.  

Ο Γιώργος Σεφερτζής είναι πολιτικός επιστήμονας – αναλυτής