Επάνοδος

^«Η Δημοκρατική Παράταξη απόψε επιστρέφει, το ΠΑΣΟΚ επιστρέφει». Με αυτά τα λόγια έκλεισε τη δήλωσή του προς το πανελλήνιο ο πρώτος του προχθεσινού πρώτου γύρου. Δεν χρειάζεται να έχει μυηθεί κανείς στην κομματική νοοτροπία για να υποθέσει ότι μια παρόμοια κατακλείδα θα διάλεγε οποιοσδήποτε βρισκόταν στη θέση του – άπαντες οι υποψήφιοι, εξάλλου, μνημονεύουν με τον έναν ή τον άλλον τρόπο τις εποχές του πασοκικού μεγαλείου. Γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο, λοιπόν, είναι κρίσιμη η απάντηση στο ερώτημα «Ποιο ΠΑΣΟΚ επιστρέφει;». Στα 47 χρόνια της ύπαρξής του το κόμμα που καθόρισε σε μεγάλο βαθμό την εικόνα της μεταπολιτευτικής Ελλάδας – επηρεάζοντας μέχρι και τον τρόπο που αυτοπροσδιορίζονταν οι αντίπαλοί του – έχει αλλάξει αρκετά προτάγματα. Αν οι πολιτικοί επιστήμονες τού αναγνώρισαν κάτι ως συστατικό στοιχείο της αλλοτινής του επιτυχίας – η οποία μεταφράστηκε σε 24 χρόνια στην εξουσία, τα 21 εκ των οποίων σε μονοκομματικές κυβερνήσεις -, εκείνο ήταν η ικανότητά του να μετουσιώνει σε πιασάρικα συνθήματα τα κυρίαρχα κοινωνικά αιτήματα κάθε περιόδου. Η ικανότητα, δηλαδή, μερικών επικεφαλής του να πιάνουν το πνεύμα της εποχής.