Μια ελεύθερη γυναίκα

Η τελετή της 30ής Νοεμβρίου 2021 στο Πάνθεον είχε μεγάλο συμβολικό βάρος. Η Γαλλία τίμησε την αγωνίστρια της Αντίστασης, τη γυναίκα τη στρατευμένη στον αγώνα για τα πολιτικά δικαιώματα και τη διεθνώς αναγνωρισμένη καλλιτέχνιδα Ζοζεφίν Μπέικερ (1906 – 1975) με την ύψιστη τιμή, με την «είσοδό» της στο Πάνθεον. Η είσοδος ενός ατόμου στο «Δημοκρατικό Μαυσωλείο» είναι προεδρική πρωτοβουλία και απόφαση και αφορά προσωπικότητες που άφησαν σημαντικό αποτύπωμα στη γαλλική ιστορία. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, η σορός δεν μεταφέρθηκε από τον τάφο της στο Μονακό, το φέρετρο περιείχε συμβολικά 4 χούφτες χώμα, από τους τέσσερις τόπους της ζωής της, το Σαιν Λούις, την Dordogne, όπου και ο πύργος Les Milandes, το Παρίσι και το Μονακό. Πάνω στη γαλλική σημαία που το σκέπαζε, υπήρχε ένα μικρό μαξιλάρι με τα πέντε παράσημα που είχε λάβει κατά τη διάρκεια της ζωής της. Η μνήμη όμως της Ζοζεφίν ήταν ολοζώντανη, με εικόνα, που έντυνε την πρόσοψη του κτιρίου, με ήχο, που πλημμύρισε την οδό Σουφλό, η οποία οδηγεί στην είσοδο του μνημείου και που ήταν ολόκληρη στρωμένη με κόκκινο χαλί. Η τελετή ανέδειξε όλες τις όψεις του πολυσχιδούς βίου αυτής της σπουδαίας γυναίκας και οι τέσσερις φωτογραφίες της που δέσποζαν έδειχναν την καλλιτέχνιδα, την αντιστασιακή, την αγωνίστρια, και τη θετή μητέρα. Το τραγούδι που συνόδευσε την είσοδό της στο Πάνθεον ήταν το τραγούδι των παρτιζάνων. Ποια ήταν όμως η Ζοζεφίν Μπέικερ, η έκτη μόλις γυναίκα που εισήλθε στο Πάνθεον, τον κατ’ εξοχήν ανδρικό ναό ; Η επιγραφή στη μετόπη της νεοκλασική πρόσοψης του μνημείου γράφει «Στους μεγάλους άνδρες, η πατρίς ευγνωμονούσα». Η Ζοζεφίν θα κείται πλέον δίπλα στην πρώτη γυναίκα που της απονεμήθηκε αυτή η τιμή, την κορυφαία επιστήμονα Μαρί Κιουρί και δίπλα στη Σιμόν Βέιλ, οραματίστρια της Ευρώπης και υπέρμαχο της χειραφέτησης των γυναικών (2018).