Δυσχερής η αναβίωση της σοσιαλδημοκρατίας

Η εκλογή του Ν. Ανδρουλάκη στην ηγεσία του ΚΙΝΑΛ/ΠΑΣΟΚ αναπτέρωσε πολλές ελπίδες για δυναμική ανασυγκρότηση του γενικώς εννοούμενου ως κεντρώου χώρου στη χώρα. Αυτό που πολλοί στην Ευρώπη θα αποκαλούσαν Σοσιαλδημοκρατία, στην Ελλάδα έχει συρρικνωθεί λόγω πολιτικών αλμάτων της γνήσιας Αριστεράς. Είναι λοιπόν εφικτή μια τέτοια επιστροφή; Από την οπτική γωνία κάποιου που βρίσκεται στην αντίπερα όχθη, του φιλελευθερισμού, κάτι τέτοιο είναι εξαιρετικά δυσχερές. Οχι βέβαια λόγω κάποιου αρνητικού προσδιορισμού του νέου ηγέτη. Αντίθετα, αυτός συγκεντρώνει πολλά προσόντα για να προχωρήσει σε πετυχημένη αναδιάταξη του χώρου. Εχουν αναφερθεί πολλά για το ζήτημα αυτό που δεν υπάρχει λόγος να επαναλάβω. Το πρόβλημα βρίσκεται στις ρεαλιστικές κοινωνικές συνιστώσες που κάνουν εξαιρετικά δύσκολη μια επανάκαμψη της σοσιαλδημοκρατίας. Είχα παλαιότερα αναφερθεί εκτενώς στις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν τα σοσιαλδημοκρατικά κόμματα στην εποχή μας («Φρούδες Ελπίδες για τη Σοσιαλδημοκρατία». Για να μην επαναλάβω τον εαυτό μου, θα αναφερθώ σε κάποια διαφορετικά ζητήματα. Οι κοινωνίες σήμερα αντιμετωπίζουν έντονους εσωτερικούς κοινωνικούς μετασχηματισμούς με ιδιαίτερη έμφαση στο εργασιακό περιβάλλον. Ο συνδικαλισμός σταδιακά περιθωριοποιείται με αποτέλεσμα τα σοσιαλδημοκρατικά κόμματα να χάνουν ένα μεγάλο κομμάτι των συμμαχιών που παραδοσιακά τα στήριζαν. Αντίστοιχα η πρόοδος της τεχνολογίας σταδιακά περιθωριοποιεί και την ισχύ του δημόσιου τομέα της οικονομίας. Αυτό σημαίνει συρρίκνωση ουσιαστικά της ισχύος των δημόσιων συντεχνιών που παραδοσιακά συνέθεταν τους πανίσχυρους πυλώνες πάνω στους οποίους οικοδομούσε την πολιτική της παρουσία η Κεντροαριστερά. Κοντολογίς, οι αλλαγές στο προφίλ των νέων εργαζομένων αλλά και στα νέα δεδομένα των κοινωνικών αντιλήψεων περί ατομικισμού, εξασφάλισης πετυχημένων επαγγελματικών καριερών και συρρίκνωσης των αντιλήψεων περί κοινής και ομαδικής δράσης κάνουν τα συνθήματα της σοσιαλδημοκρατίας ελάχιστα ελκυστικά και πειστικά.