«Ο Καραγκιόζης μπορεί να είναι ένα ποπ ή ροκ θέαμα»

Οπως είπε προσφάτως ο μεγάλος μελετητής του λαϊκού πολιτισμού και του Θεάτρου Σκιών Γιάννης Κιουρτσάκης στον Μιχάλη Αναστασίου («Ο λόγος της γραφής»), κάποτε ο Κώστας Βάρναλης ρώτησε τον μεγάλο καραγκιοζοπαίχτη Αντώνη Μόλλα, πώς γράφεται ο Καραγκιόζης. Και ο δεύτερος απάντησε πως «ο Καραγκιόζης δεν γράφεται, λέγεται». Είναι μια προφορική τέχνη δηλαδή. Βέβαια από τότε έχει κυλήσει πολύ νερό στο αυλάκι. Το Θέατρο Σκιών έχει γίνει κτήμα της έρευνας. Και διδάσκεται ή αναφέρεται μέχρι και σε πανεπιστημιακά μαθήματα. Μια νέα φρουρά καλλιτεχνών έχει μπει πίσω απ’ το σεντονάκι, γράφει νέα έργα, κάνει συμπράξεις με μουσικές μπάντες, ανανεώνει το είδος. Φτιάχνει μέχρι και πολιτικό Καραγκιόζη ή του καιρού μας με αναφορές σε όλα τα σύγχρονα ήθη. Βεβαίως για τους ήδη ψαγμένους η Τέχνη του Θεάτρου Σκιών ήταν πάντα ένα δυναμικό πεδίο που ανανεωνόταν ανά την εποχή. Προσλάμβανε ή αφομοίωνε κάθε νέο κραδασμό. Και έτσι ίσως – και υπό μία έννοια – εξηγείται και η διάσωση του είδους. Από την άλλη και παράλληλα οι καλλιτέχνες του Θεάτρου Σκιών είναι και επαγγελματίες, εργαζόμενοι, παίρνουν τα ρίσκα τους. Εχουν τα δικά τους δικαιώματα, σωματείο, αλλά και προβληματισμούς στο πώς η πολιτεία θα ενθαρρύνει μια τέτοια τέχνη. Ολα αυτά τα συζητούμε σήμερα με έναν εκ των καλύτερων του είδους, τον Ηλία Καρελλά. Πνεύμα ανήσυχο, ποτέ δεν κάθεται στάσιμος, συμβάλλει και αιμοδοτεί σήμερα το ελληνικό Θέατρο Σκιών με ιδέες, είδη, αλλά και συμπράξεις, καθιστώντας τον με την όλη παρουσία του εκ των κορυφαίων και μια μεγάλη ελπίδα της ειδικής αλλά και τόσο μαγικής αυτής τέχνης. Γνωριστήκαμε πριν από πολλά χρόνια όταν έκανα πολιτιστικό ρεπορτάζ. Ο Καρελλάς από τότε διήνυσε μια μεγάλη διαδρομή επιτυγχάνοντας δύο πράγματα: και τη λαϊκότητά του δεν έχασε, πράγμα δομικό για τον Καραγκιόζη, αλλά και προσέθεσε νέα στοιχεία στις παραγωγές του. Εφτασε σε μεγάλους χώρους, όπως πρόσφατα, στο Μέγαρο Μουσικής, και ανανέωσε το Θέατρο Σκιών ελπιδοφόρα. Η «4η Εντολή» τού ανήκει σήμερα, και μας μιλάει εφ’ όλης της ύλης. Για τους δασκάλους του – όπως τον πάντα παρόντα Θανάση Σπυρόπουλο και παλαιότερο όλων σήμερα στη χώρα – αλλά φωτίζει και τη δική του οπτική για τον Καραγκιόζη, που φαίνεται ότι παρά τα προβλήματα της πανδημίας είναι εδώ και που με την άρση της συλλογικής μας περιπέτειας εκ νέου θα προσελκύσει μεγάλο και μικρό κοινό, επιτελώντας όλο του τον ψυχαγωγικό και παιδευτικό ρόλο. Πάμε ένα ταξίδι πίσω απ’ το σεντόνι και τη λάμπα με ξεναγό έναν σπουδαίο σύγχρονο καλλιτέχνη. Εχει σημασία να πούμε πως ο Καρελλάς έχει ως επάγγελμά του την όλη ενασχόληση, κάνει κάθε χρόνο δύο νέες παραγωγές, ταξιδεύει ανά την Ελλάδα, έχει τον χώρο του.