Τύπος: «συλλογικός διανοούμενος» του Νέου Διαφωτισμού

Οι αρνητικές εξελίξεις γύρω από την εφημερίδα – ορόσημο «Αυγή» γεννούν ορισμένες σκέψεις γενικότερα για το μέλλον του έντυπου λόγου. Ο Steven Pinker θεωρεί πως χρειαζόμαστε έναν «Διαφωτισμό τώρα» (εκδόσεις Διόπτρα, σε μετάφραση Παναγιώτη Δρεπανιώτη), όπου η λογική, η επιστήμη και ο ουμανισμός να ξαναγίνουν στοιχεία για μια καλύτερη ζωή. Πού όμως βρίσκεται αυτός ο Νέος Διαφωτισμός; Πολλοί, με αφορμή την κυριαρχία του συνωμοσιολογισμού, αναρωτιούνται για το πού χάθηκε ο ορθός λόγος στον δημόσιο διάλογο. Χάθηκε στη, μεταξύ πολλών άλλων, υποχώρηση του έντυπου λόγου. Στα «ΝΕΑ» (2-1-2022), στη στήλη «Συνήγορος του Αναγνώστη», διάβασα μια επιστολή ενός αναγνώστη, ο οποίος αναρωτιόταν «γιατί εμείς οι χρόνια αναγνώστες σας συχνά, αν όχι καθημερινά πλέον, δεν βρίσκουμε μέσα στην ύλη της εφημερίδας τα μεγάλα θέματα που βλέπουμε στα τηλεοπτικά δελτία των ειδήσεων;». Η σύνταξη της εφημερίδας σωστά του απάντησε πως ο έντυπος λόγος καλείται να παίξει διαφορετικό ρόλο απ’ ό,τι τα τηλεοπτικά και ηλεκτρονικά μέσα ενημέρωσης. Αυτός αναλύει και ερμηνεύει τις πληροφορίες που αυτά μεταδίδουν. Δίπλα σ’ αυτή την επιστολή δημοσιευόταν ρεπορτάζ της δημοσιογράφου Κίττυς Ξενάκη για την αύξηση των συνδρομών στην ψηφιακή έκδοση της «Le Monde». Αυτές το 2021 ανήλθαν στις 414.000 στην ψηφιακή έκδοση, 87.000 στην έντυπη και μόνο 30.000 αγοραστές. Σύνολο, πάνω από το όριο των 500.000 συνδρομητών και αναγνωστών. Υπάρχει ακόμη χώρος, έστω και ψηφιακός, για αντίσταση στην υποχώρηση του έντυπου λόγου. Βεβαίως έχει νόημα να εγγράφεται κάποιος συνδρομητής στην ψηφιακή έκδοση των εφημερίδων, αν υπάρχει ατομική ηθική δέσμευση οι αρθρογράφοι να μην αναρτούν τα κλειστά άρθρα την ημέρα της έντυπης δημοσίευσής τους.