Το διαρκές πείραμα της ευρωπαϊκής δημοκρατίας

Η Σέρι Μπέρμαν, καθηγήτρια Πολιτικής Ιστορίας στο Barnard College του Πανεπιστημίου Κολούμπια, ειδικεύεται στην έρευνα και μελέτη της ευρωπαϊκής Ιστορίας. Το βιβλίο της προέκυψε μέσα από την πολυετή διδασκαλία ενός πανεπιστημιακού μαθήματος για την πολιτική εξέλιξη της νεότερης Ευρώπης σε σχέση με τη διαμόρφωση των ιδεών και των πρακτικών προς μετάβαση στη δημοκρατία ως αντίθεση στις δεσποτείες (Παλαιό Καθεστώς), στις δικτατορίες και στις παραλλαγές τους. Στηριζόμενη στο αξίωμα ότι η προσέγγιση του παρόντος και η πιθανότητα κατανόησης του μέλλοντος προϋποθέτουν τη ενδελεχή μελέτη, γνώση και χρήση του παρελθόντος μέσω των πηγών και των καταγραφών του, περιγράφει με εξαιρετική καθαρότητα και τεκμηρίωση τις προσχεδιασμένες, αναπάντεχες, επαναστατικές, βραχύβιες, απογοητευτικές, ασταθείς και επιτυχείς δημοκρατικές προσπάθειες από την πρώιμη ευρωπαϊκή Ιστορία της γέννησης κρατών (περί το 1500) ως τις μέρες μας. Μια διαδρομή πέντε και πλέον αιώνων, που όλο και περισσότερο μοιάζει με εξαντλητικό παιχνίδι πινγκ-πονγκ με μεταβαλλόμενους κανόνες ενώπιον όχλου στο Κολοσσαίο, με ζάλη μύγας, η οποία επιτέλους έπεσε στο δημοκρατικό γάλα στα μέσα του 20ού αιώνα και σήμερα, παχυμένη και υπέρβαρη, δείχνει να το έχει βαρεθεί και, χειρότερα, να της ξινίζει. Γιατί άραγε; Επειδή μπορεί η μύγα να είναι ίδια (δημοκρατία), το γάλα όμως έχει διαφορετική γεύση, την οποία όρισαν μουμιοποιημένες παρακαταθήκες πλειοψηφικών δογμάτων, μειοψηφικών φαντασιώσεων, περιόδων μεσοβασιλείας, εξαντλώντας τις αντοχές των ιδεών, που όσο και αν είναι μακρόβιες, είναι επιρρεπείς σε ακροβασίες, αναπηρίες και ντετερμινιστικά θνητές.