Παρά τα πρόσφατα σημάδια ανάκαμψης της ελληνικής οικονομίας και την εύλογη προσμονή της πρόκλησης των ευρωπαϊκών πόρων, ο μακροχρόνιος κίνδυνος στο παραγωγικό επίπεδο είναι η αναπαραγωγή του υφιστάμενου παραγωγικού και επιχειρηματικού ιστού, παρά τη διαθεσιμότητα ενός πρωτόγνωρου ύψους ευρωπαϊκής χρηματοδότησης. Και όμως το στρατηγικό αναπτυξιακό διακύβευμα της χώρας είναι η τεχνολογική και οργανωτική αναβάθμιση, η αναδιάρθρωση και εν τέλει ο μετασχηματισμός του παραγωγικού της συστήματος με δύο στόχους: α) να μπορέσει να συμβάλει στη βελτίωση της διαρθρωτικής ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας, η οποία εδώ και πάνω από μία δεκαετία έχει κατρακυλήσει δεκάδες θέσεις στις διάφορες κατατάξεις της διεθνούς ανταγωνιστικότητας (World Economic Forum, IMD κ.ά.) και β) να διευκολύνει τον σταδιακό απεγκλωβισμό των ελληνικών επιχειρήσεων από τη στρατηγική θέση «stuck in the middle» (κολλημένες στη μέση) στο πεδίο του διεθνούς ανταγωνισμού – καθώς είναι στην πλειονότητά τους ακριβότερες από επιχειρήσεις που προέρχονται από χώρες χαμηλού κόστους εργασίας, αλλά και ποιοτικά λιγότερο ανταγωνιστικές από επιχειρήσεις που προέρχονται από οικονομίες υψηλότερων τεχνολογικών, παραγωγικών και οργανωσιακών δυνατοτήτων.

Για τον σκοπό αυτό, αναγκαία είναι η διαμόρφωση ενός παραγωγικού μοντέλου με επίκεντρο την καινοτομία σε όλους τους τομείς (πρωτογενής τομέας, μεταποίηση και υπηρεσίες) και σε όλους τους κλάδους (υψηλής, μέσης και χαμηλής τεχνολογίας) και τη συστηματική αξιοποίηση της γνώσης (επιστημονικής, τεχνολογικής, οργανωσιακής / διοικητικής, πρακτικής, κωδικοποιημένης ή διάχυτης), που θα επιτρέψει στην ελληνική παραγωγή και τις ελληνικές επιχειρήσεις να σταθούν καλύτερα στον διεθνή καταμερισμό εργασίας. Για την επιτυχία ενός φιλόδοξου εγχειρήματος για μια Ελλάδα που «εκπαιδεύεται, ερευνά, καινοτομεί, καταρτίζεται, μαθαίνει και επιχειρεί» βασική προϋπόθεση είναι η κινητοποίηση του κόσμου της γνώσης, της τεχνολογίας και της παραγωγής με την ενεργοποίηση συνεργασιών (π.χ. συνεργασία των πανεπιστημίων και των ερευνητικών κέντρων με τη βιομηχανία, δίκτυα επιχειρήσεων), τη συνδυασμένη ανάπτυξη συμβατικών και ψηφιακών υποδομών και τη δημιουργική, ορθολογική και προσανατολισμένη αξιοποίηση πόρων ευρωπαϊκών, εγχώριων, δημόσιων και ιδιωτικών.

Ο Γιάννης Καλογήρου είναι ομότιμος καθηγητής Τεχνολογικής, Οικονομικής και Βιομηχανικής Στρατηγικής του ΕΜΠ