Η αποχώρηση των Αμερικανών από το Αφγανιστάν και η συμφωνία AUKUS δημιούργησαν την εντύπωση ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες αδιαφορούν για τους ευρωπαίους συμμάχους τους. Στην πραγματικότητα οι κινήσεις αυτές εντάσσονται σε μια στρατηγική αναδιοργάνωση.

Μετά τον Ψυχρό Πόλεμο, οι Ηνωμένες Πολιτείες επιδίωξαν να μετασχηματίσουν τον κόσμο. Σήμερα οι ιδεαλιστικές ψευδαισθήσεις έχουν καταρρεύσει. Παραλλήλως, μια νέα απειλή έχει αναδυθεί· η Κίνα. Απαιτείται οικονομία ενέργειας και συστράτευση με όλες τις δυνάμεις οι οποίες συμμερίζονται τις ίδιες αξίες ή απειλές.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες, παράλληλα με τις κινήσεις για να αποτραπεί ένας κινεζικός στρατιωτικός αιφνιδιασμός, αναπτύσσουν ένα φιλόδοξο σχέδιο για την ανανέωση των παλαιών συμμαχιών και τη διασύνδεσή τους σε ένα παγκόσμιο δίκτυο, λιγότερο ιεραρχικό από το ΝΑΤΟ. Ατλαντικός, Ειρηνικός και Ινδικός Ωκεανός πρέπει να ενσωματωθούν σε ένα σύστημα. Το ευρωπαϊκό τμήμα αποτελεί ίσως το κύριο στοιχείο. Δεν μπορεί να αγνοηθεί.

Το δίκτυο αυτό θα αντιπαρατεθεί προς την αντίστοιχη δικτυωτή στρατηγική της Κίνας (BRI, Δρόμος της Μετάξης) ώστε να κατακτηθούν «καρδιές και νόες» στον αναπτυσσόμενο κόσμο. Στο πλαίσιο αυτό, θα κατανεμηθεί το έργο ανάμεσα στους «προθύμους εταίρους» οι οποίοι θα αποκομίζουν και τα συνεπαγόμενα οφέλη. Ετσι μάλλον πρέπει να ερμηνευθούν οι αυξημένες γαλλικές πρωτοβουλίες, σήμερα στην Ανατολική Μεσόγειο και στην Αφρική, αύριο ίσως και στη Μέση Ανατολή.

Ο Γιώργος Πρεβελάκης είναι ομότιμος καθηγητής Γεωπολιτικής στη Σορβόννη (Paris 1), ερευνητής στο CNRS (UMR Géographie-cités)